مسجد اعظم قم

مسجد اعظم قم هم چنین معروف به مسجد آیت الله بروجردی مسجد بزرگی در جوار آرامگاه فاطمه معصومه است که در سال ۱۳۳۷ ه.خ. به سعی و اهتمام سید حسین طباطبایی بروجردی ساخته شد.
سید روح الله خمینی
سید محمدرضا گلپایگانی
سید محمدکاظم شریعتمداری
حسین وحید خراسانی
جعفر سبحانی
ناصر مکارم شیرازی
سید هادی غضنفری خوانساری
عبدالله جوادی آملی
سید محمد جواد علوی بروجردی
سید موسی شبیری زنجانی
معمار این بنا حسین لرزاده بوده، و از جمله مساجد سه ایوانی است. ارتفاع گنبد ۲۴ متر است.
این مسجد را مثلثی تشکیل می دهد که ضلع جنوبی آن در حدود ۱۲۰ متر و قاعده آن شاید به ۱۰ متر هم نمی رسد. اما با دقت نظر استاد حسین لرزاده که یکی از معروفترین معماران آن عصر است، این بنا با وجود چنین مشکلی، با طراحی بسیار مناسب به انجام رسیده است. این مسجد که ساخت آن در سال ۱۳۳۹ خاتمه می یابد، از معماری و کاشی کاری هنرمندانه ای برخوردار است.
گنبد مسجد با مساحتی قریب ۱۴۶۰ متر، گنبدی بسیار بزرگ در بین مساجد شیعی است.

[ویکی فقه] مسجد اعظم قم هم چنین معروف به مسجد آیت الله بروجردی مسجد بزرگی و یکی از آثار بزرگ آیت الله العظمی آقای بروجردی در جوار حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) است که به سعی و اهتمام آیت الله سیدحسین طباطبایی بروجردی ساخته شد.
مسجد اعظم قم یکی از آثار بزرگ آیت الله العظمی آقای بروجردی است، در روز یازدهم ذی القعده سال ۱۳۷۴ مطابق ۲۱ تیر ماه ۱۳۳۳ شمسی، سالروز، ولادت با سعادت حضرت امام رضا (علیه السّلام)، طی مراسم با شکوه و جنب و جوش مخصوصی اولین کلنگ بنای آن به دست آیت الله بروجردی به زمین زده شد و بلافاصله شروع به کار ساختمان آن کردند.
ضرورت ساخت مسجد
قسمتی از محل ساختمان مسجد قبلاً خانه های شخصی و مسافرخانه بود و از لحاظ این که متصل به حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) بود، بسیار بدنما می نمود. بعلاوه با این که شهر قم دارای مساجد بزرگ و کوچک بسیار است، مع الوصف در اعیاد و سوگواری ها، زوار در حوالی حرم و صحن حضرت معصومه از لحاظ محل سر پوشیده برای انجام فرائض دینی و سنن مذهبی سخت در مضیقه بودند. از این گذشته سه طرف صحن حضرت معصومه به وسیلۀ مدرسه فیضیه و میدان آستانه و خیابان صحن موزه احاطه شده و فقط یک طرف آن بود که با اتصال به مسافرخانه ها تاریک و تو در تو و بدنما و خانه های شخصی افراد، باعث نگرانی و ناراحتی عمومی بود.آیت الله بروجردی که این ضرورت را به خوبی احساس فرموده بودند تصمیم گرفتند نخست مسافرخانه و خانه های افراد را خریداری نموده، سپس دستور دادند آن ها را تخریب نموده و به جای آن یک مسجد بزرگ و آبرومندی که از هر جهت مناسب با احتیاجات مسلمین و زوار ومجاورین باشد مجهز به تمام لوازم و وسایل شایسته بنا کنند. چنان که گفتیم این تصمیم عملی گردید و شخصاً با اراده ای آهنین و دلی سرشار از توکل به خداوند متعال اولین کلنگ آن را به زمین زدند.اینک این بنای با عظمت که وارد هفتمین سال تاسیس خود شده و قسمت عمدۀ آن خاتمه یافته است، یکی از بزرگ ترین مساجد اسلامی و کم نظیر، و به طور مسلم یکی از افتخارات کشور و ملت ایران در نزد دوست و دشمن است.سفیهانی که به خود اجازۀ تندروی و خرده گیری داده و سخنانی واهی زده و از این راه سند سفاهت خود را امضاء می کنند، خوب است این فکر را هم بکنند. روزی که شاه عباس صفوی مسجد شاه و و مسجد شیخ لطف الله را در اصفهان می ساخت هم احمقانی بودند که بگویند اگر پول آن را به فقرا می دادند بهتر از این مساجد بود. اما عقلا می دانند که دو مسجد مزبور در طول چهار قرن گذشته، همواره یکی از افتخارات کشور و ملت ایران بوده، به طوری که هر بیگانه که به ایران سفر می کند، حتماً از آن بازدید به عمل آورده و آن آثار اصیل معماری شرقی و اسلامی را با دیدۀ تحسین می نگرد.مسجد اعظم نیز با این که هنوز تکمیل نشده، این واقعیت را به خود گرفته و آوازۀ ایران را در شرق و غرب بالا برده، سند زنده و معتبری از همت عالی و تصمیم راسخ ایران را در شرق و غرب بالا برده، سند زنده و معتبری از همت عالی و تصمیم راسخ رهبران دینی و کمک و مساعدت مردم مسلمان ایران را، به دست جهانیان داده است.
امکانات در بنای مسجد
باری محوطه مسجد اعظم، یک محوطه وسیع در یازده هزار متر مربع است که قسمتی زیر بنا و قسمتی صحن و قسمتی سایر متعلقات آن را تشکیل می دهد. نظر به این که زمین مسجد در کنار رودخانه قم قرار گرفته و شنزار است، هنگام بنا نخست پی ها را تا عمق دوازده متر بتون ریزی نموده و پس از پر کردن اطراف آن از شن های رودخانه، شروع به ساختمان کردند.ساختمان مسجد به سبک معماری اسلامی ایران و دارای دو شبستان بزرگ و گنبد عظیم و فضای زیرگنبد و دو گلدسته بسیار مرتفع می باشد. یکی از مزایای این بنای عظیم اینست که تمام آن، اعم از شبستان ها و گلدسته ها و گنبد از بتون آرمه (سیمان مسلح) است و از این حیث بنیانی فوق العاده محکم است.مسجد اعظم دارای کتابخانۀ مهم (شرح آن جداگانه داده شد) و محل مخصوص برای دستگاه تهویه، حجرات خاص قرائت خانه، آبدارخانه، کشیک خانه است.سقف مسجد تمام از سیمان مسلح و پشت بام آن کاملاً مسطح و همواره است، تا در موقع گرمی هوا بتوان از آن استفاده کرد. گنبد مسجد از آهن و زیر و روی آن را آجر چیده و روی آخر آن را بنا است کاشی کاری نمایند، که فعلاً مشغول آن می باشند.مصالحی که در این ساختمان با عظمت به کار رفته عبارت است از آهن (تیر آهن، آهن های نبشی، آهن ورق، مفتول) و انواع مختلف آجر و موزائیک و کاشی و سنگ مرمر و سنگ های معمولی و سیمان های معمولی و سفید و شیشه های معمولی و مشجر که همه از مرغوب ترین نوع خود است. پی های مسجد از سیمان مسلح و آهن برداشته شده و یک اسکلت عظیم آهنی تمام شبستان و گلدسته ها و گنبد را در برگرفته است. تمام درب های مسجد و پنجره ها به جز درب ورودی غربی از آهن ساخته شده است، و اطراف شبستان ها تا دو متر و نیم سنگ مرمر با نوار سیاه مخصوص نصب شده است.گنبد عظیم مسجد که در نوع خود کم نظیر است از دو پوسته درونی و برونی تشکیل یافته و وسط آن خالی است، تا زیاد سنگین نشود. کاشی کاری توی گنبد به طرزی زیبا و بدیع که حاکی از منتهای ذوق و هنر است به اتمام رسیده و فقط مختصری از اطراف ضلع های آن باقی مانده است.سراسر گنبدها و محراب ها و ایوان ها با کاشی های بسیار ظریف و کتیبه های زیبائی تزئین شده و شکوه خاصی به آن ها بخشیده است. تمام دیوارهای مسجد و گنبد و گلدسته ها بناست کاشی کاری شود که فعلاً مشغول به این قسمت هستند، و غیر از کاشی کاری تقریباً دیگر کار مهمی از امور ساختمانی مسجد نمانده است.برای روشنائی داخل شبستان لامپای «فلورسنت» فراوانی بر سقف نصب و روی آن ها با شیشه های مشجر پوشانیده شده است. کف مسجد با سنگ های محکم تیره رنگی فرش می شود که اینک قسمت عمده آن به اتمام رسیده و بقیه به زودی تکمیل می شود. ضمناً زیر سازی و احتیاطات لازمه برای جلوگیری از سرایت رطوبت به شبستان ها به اندازۀ کافی شده است. وضوخانۀ مسجد به طرز ظریف و آبرومندی ساخته و لوله کشی شده است. چاه عمیق مسجد که نزدیک درب غربی است در نوع خود ممتاز و به واسطۀ مجاورت با رودخانه، آب آن گواراترین آب های قم است.تاکنون تقریباً شش میلیوین تومان به مصرف این مسجد عظیم رسیده است. البته این مبلغ اعم از پول نقد و مصالح است، بقیۀ هزینۀ مسجد هم در حدود دو میلیون است که تقریباً مخارج کاشی کاری های مسجد خواهد بود. نظر به این که مصالح ساختمان مسجد را مسلمانان با حداقل قیمت بازار در اختیار مسجد گذارده اند و از طرفی هم کوچک ترین حیف و میلی در وجوه و نحوۀ مصرف آن روی نداده است، لذا هزینۀ بنای یک چنین ساختمان با عظمت به این مبلغ بسیار کم رسیده است. قسمتی از این مبلغ را آیت الله فقید از وجوه بریه و بقیه را مردم متدین ایران و سایر نقاط شیعه نشین اعم از زن و مرد به مرور ایام پرداخته اند.
تاثیر سخنرانی آقای فلسفی
...