حسن جوری

حسن جوری معروف به شیخ حسن جوری یکی از رهبرانِ روحانی قیام سربداران در سده هشتم هجری و از شاگردان شیخ خلیفه مازندرانی بود. مبانی اندیشه وی بر «باور به تشیع دوازده امامی؛ تأکید بر مسئله ولایت و جهان بینی مهدویت، جدایی ناپذیری دین و دولت از یکدیگر و مبارزه با ظلم و ستم» مطرح بوده است.
حقیقت، عبدالرفیع (۱۳۷۴). تاریخ جنبش سربداران و دیگر جنبش های ایرانیان در قرن هشتم هجری. تهران: کومش.
نبئی، ابوالقاسم (۱۳۷۵). اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در قرن هشتم هجری. مشهد: دانشگاه فردوسی.
نوروزی، جمشید (۱۳۸۹). «جوری، شیخ حسن». در کاظم موسوی بجنوردی. دائرة المعارف بزرگ اسلامی. ۱۸. تهران: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
حسن جوری در قریهٔ جور یا جوری از توابع نیشابور به دنیا آمدوی در زادگاه خود به تحصیل علوم دینی پرداخت و به درجهٔ استادی رسید او در سال ۷۴۳ هجری به دستور امیر وجیه الدین مسعود، پادشاه سربداران و به ضرب شمشیر یکی از سربداران به نام نصرالله جوینی به قتل رسید.آرامگاه وی در شهرستان میامی و در۱۵۰ کیلومتری شرق شهر شاهرود، واقع در روستای فیروزآباد سفلی حوالی روستای فرومد است. این آرامگاه دارای گنبدی مدور است که از خشت خام ساخته شده است. آخوند بزرگ نیز در مجاورت این آرامگاه مدفون است.

حسن جوری ( ـ۷۴۳ق)
مقبره (معروف به شیخ حسن جوری) از رهبران جنبش سربداران خراسان. وی در قریۀ جور سبزوار به دنیا آمد و پس از به پایان رساندن دورۀ مدرسه، لقب «مدرس» یافت. او پس از شنیدن اوصاف شیخ خلیفه و گوش دادن به مواعظش، از مریدان او شد. پس از مرگ شیخ خلیفه مریدانش به حسن پیوستند. وی مدت سه سال در شهرهای خراسان به وعظ و تبلیغ پرداخت و به آسیای میانه و کرمان و عراق عجم سفر کرد. هدف تبلیغات وی خروج علیه مغولان و همدستان آنان بود. امیر ارغونشاه مغول که از شیخ حسن بیمناک بود وی را در قلعۀ طاق در ناحیه بارز زندانی کرد. پس از این که وجیه الدین مسعود به پیشوایی سربداران رسید عده ای را به نجات شیخ حسن فرستاد و او را به سبزوار آورد و پیشوایی خود اعلام کرد. امیر و شیخ حسن، نیشابور و برخی از شهرهای خراسان را از دست مغولان بیرون آوردند. امیرمسعود پس از تسخیر خراسان و گرگان عازم تسخیر هرات و برانداختن دودمان آل کرت که نمایندۀ اهل سنت ناحیه بودند گردید و در نبردی که در ۷۴۳ق میان او و ملک حسن کرت درگرفت، شیخ حسن احتمالاً به اشارۀ امیرمسعود کشته شد. با مرگ او سربداران دست از جنگ کشیدند و به سبزوار بازگشتند.

[ویکی فقه] حسن جوری، رهبر معنوی سلسله سربداران بود.
از تاریخ تولد و آغاز زندگانی وی اطلاعی در دست نیست. برخی دانسته ها درباره وی، مربوط به نامه ای است که خودش به امیرمحمدبیک جانی قربانی ، حاکم وقت طوس و مشهد ، نگاشته است. متن این نامه را حافظ ابرو و میرخواند و مرعشی، با اندکی اختلاف، آورده اند.
محل تولد
حسن جوری در روستای جور، از توابع نیشابور ، به دنیا آمد و هفت تا هشت سال در مدارس آن جا به تحصیل علوم دینی و بحث و مجادله علمی پرداخت.
فراگیری آموزه های ائمه فرق
وی برای آگاهی از حقیقت، آموزه های ائمه فِرَق را فراگرفت و از اختلاف نظر ها و اعتقادات آنان آگاه شد و به مقام استادی رسید.
از مریدان شیخ خلیفه
...