[ویکی فقه] ضامن آهو. یکی از
القاب مشهور امام رضا علیه السلام ضامن آهو است. علت
انتساب این لقب به امام رضا علیه السلام به سبب ضمانت آهویی است که از دست
شکارچی به امام پناه برده بود.
صیادی در
بیابانی قصد شکار آهویی می کند و آهو شکارچی را
مسافت قابل توجهی به دنبال خود می دواند و
عاقبت خود را به دامن حضرت
علی بن موسی الرضا علیه السلام که اتفاقاً در آن حوالی حضور داشت می اندازد. صیاد که می رود آهو را بگیرد، با
ممانعت حضرت رضا علیه السلام مواجه می شود، ولی صیاد چون آهو را صید و حق شرعی خود می دانست، در
مطالبه و
استرداد آهو پافشاری می کند. امام حاضر می شود، مبلغی بیشتر از بهای آهو، به شکارچی بپردازد تا او آهو را آزاد کند. شکارچی نمی پذیرد و به عرض می رساند: الا و بالله، من همین آهو را که حق خودم است، می خواهم و نه غیر آن را... و آن وقت آهو به زبان می آید و سخن گفتن آغاز می کند و به عرض امام می رساند که من دو بچه شیری دارم که گرسنه اند و چشم به راه اند که بروم شیرشان بدهم و سیرشان کنم. علت فرارم هم همین است و حالا شما ضمانت مرا نزد این شکارچی بفرمایید که
اجازه دهد بروم و بچه هایم را شیر دهم و برگردم و
تسلیم صیاد شوم.
ضمانت آهو توسط امام رضا
امام رضا علیه السلام هم ضمانت آهو را نزد شکارچی کرد و خود را به صورت
گروگان در
اختیار وی قرار داد. آهو رفت و به سرعت بازگشت و خود را تسلیم شکارچی کرد.
آزادی آهو
شکارچی که این
وفای به عهد را می بیند،
منقلب می گردد و آن گاه
متوجه می شود که گروگان او، علی بن موسی الرضا است. بدیهی است فوراً آهو را آزاد می کند و خود را به دست و پای حضرت می اندازد و عذر می خواهد و پوزش می طلبد. حضرت نیز مبلغ قابل توجهی به او می دهد و تعهد
شفاعت او را در
قیامت نزد جدش می کند و صیاد را
خوشدل روانه می سازد. آهو هم که خود را آزاد شده حضرت می داند، اجازه
مرخصی می طلبد و به سراغ لانه و بچه های خود می رود.
چند نکته
...
wikifeqh:
داستان معروفی نزد عامه
شیعیان است. بر اساس این داستان، امام رضا(ع) آهویی را که در دام شکارچی اسیر شده بود، ضمانت می کند تا آهو برود، به فرزندش شیر بدهد و برگردد. این ماجرا بدین صورت، در منابع
روایی درباره امام رضا(ع) نیامده، بلکه درباره پیامبر(ص) و دیگر امامان نقل شده است؛ با این حال، تنها امام رضا به ضامن آهو شهرت یافته است تا آنجا که در مناطقی چون
ایران و شبه قاره هند، امام رضا به امام ضامن و ضامن آهو مشهور است. ماجرای مشهورِ ضمانت آهو توسط امام رضا، ترکیبی از چند داستان و روایت مختلف است؛ چراکه در منابع، گزارش هایی درباره پناهنده شدن آهو به حرم امام رضا(ع) وجود دارد.
داستان مشهور درباره ضمانت آهو توسط امام رضا(ع) چنین است که روزی
صیادی در بیابان آهویی را دنبال می کند. اتفاقاً امام رضا(ع) در آن نواحی بوده است و آهو به امام پناه می برد، امام حاضر می شود مبلغی را به آن شکارچی بپردازد تا او آهو را آزاد سازد ولی صیاد نمی پذیرد. در این هنگام آهو به زبان می آید و به امام می گوید من دو بچه شیرخوار دارم که گرسنه اند و چشم براه اند و شما ضمانت مرا بکنید تا بروم و بچگانم را شیر بدهم و برگردم. امام هم ضمانت آهو را می کند و آهو می رود و به سرعت برمی گردد، شکارچی که این وفای به عهد آهو را می بیند و وقتی می فهمد که ضامن آهو، امام(ع) است، منقلب می شود و آهو را آزاد می کند.
گفته شده ماجرای ضمانت برای آهو در سفر امام رضا از
مدینه به مرو رخ داده است. این
اتفاق در مکانی در حد فاصل سمنان –
دامغان روی داده است و این منطقه با نام آهوان شناخته می شود. گفته شده است آهوان، جایی است که امام هشتم(ع) ضامن آهو شد و به این جهت آنجا را آهوان نامیده اند. در وجه تسمیه این منطقه به آهوان نقل های دیگری نیز مطرح است.