فاشیسم

ملی‌گرایی افراطی و خشن با حمایت تودۀ مردم که متکی بر نقش عالی رهبر و قدرت حکومت و ارتش است

[ فر. ] (اِ.)1 - نام نظام سیاسی اقتصادی ایتالیا که در عهد موسولینی پی ریزی ش د و از 1922 تا شکست ایتالیا در جنگ جهانی دوم قدرت را در دست داشتند. نام آن از یکی از نشان های ر وم قدیم به نام فاسکس گرفته شده است . 2 - نام عمومی برای هر رژیمی ک ه اساس آن بر دیکتاتوری ، ترور، تعصبات نژادی ، سانسور، اختناق و... استوار باشد.

فاشیسم، از لحاظ نظری محصول توسعه نظری نژادباوری و امپریالیسم اروپایی بود، و از نظر اجتماعی محصول بحران های اقتصادی و اجتماعی پس از جنگ جهانی اول است

این عنوان به معنای خاص نام جنبشی است که در ۱۹۳۲ به رهبری موسولینی رهبر ایتالیا به راه افتاد و به قدرت رسید و کلمه فاشیسم از کلمه ایتالیای فاشیسمو گرفته شده است و فاشیسمو از کلمه لاتینی فاشس گرفته شده است که در زبان لاتینی به تبری میگویند که به دسته ای ان میله های می بستند و به نزد فرمانروایان روم به عنوان نماد قدرت پنداشته میشد. موسولینی این علامت را به عنوان نماد حزب فاشیست ایتالیا برگزید. فاشیسم یک نهضت سیاسی در جهان سیاست مطرح است و هدف این نهضت برقراری رژیم دیکتاتوری وضد پارلمانی است که اساس ان برپایه گذاری یک دولت و ناسیونالسیم افراطی و دشمنی اشکار با دموکراسی ، لیبرالیسم و کمونیسم قراردارد . این نهضت و ایدلوژی ان برخاسته از کشور ایتالیا است و اما در بسیاری از کشورها هواداران فاشیسم موجود هستند. هدف فاشیسم برقراری دولت قدرتمندی است که دران فقط یک حزب و ان هم حزب فاشیست باید انحصار قدرت را در دست داشته باشد و یک رهبر با ویژگیهای فرمندانه و با قدرت دیکتاتورانه بران حکومت کند. وجه مشترک همه ی جنبشهای فاشیست ،پرستش زور وقدرت و بزرگداشت جنگ و دستیابی به قدرت است و با یونیفورم ها ، سلامها و رژه ها به احزاب خود رنگ نظامی میدهند. فاشیسم در ایتالیا پیش از اینکه به دست موسولینی سروصورت یابد ،جنبش سیاسی فعالی بود وموسولینی اصول اساسی جنبش فاشیستی را در جلد چهاردهم دانشنامه ای ایتالیا به ۱۹۳۲ به رشته تحریر دراورده است و او این اصول را در دو قسمت بیان کرده است ، یکی انچه فاشیسم با ان دشمن است و انچه فاشیسم هوادار ان است مانند ذیل: الف: فاشیسم نه به امکان صلح پایدار باور دارد و نه به سودمندی ان . صلح خیالی زیانمندی است . ب:فاشیسم با مارکسیم و دیگر اشکال اندیشه ای سوسیالیستی مخالف است . پ:موسولینی مینویسد که دولت فاشیست حکومت قدرت و خواست قدرت مجسم است و سنت رومی در اینجا آرمان قدرت در حال عمل است و از نظر فاشیسم رشد امپراتوری نمودار،زنده بودن و خلاف ان نشانه ای زوال یافتن است . خصوصیات یگانگی فاشیست ها عبارتند از استقرار یک دولت فراگیر، پیروی زندگی توده ها از دولت ، به کاربرد ترور، و انحصار قدرت و رسانه های همگانی میباشد . بعضی ها عنوان فاشیسم ایتالیا را برای اندیشه های ناسیونال سوسیالیست ها المان «نازی ها » هم بکار میبرند و به این عقیده اند که فاشیسم و نازیسم از یک خانواده اند اما باید گفت که این دو از هم متفاوت اند وبکاربرد اصطلاح فاشیسم برای نازیسم هتیلری یک اشتباه میباشد زیرا نازیسم دارای عنصر بسیار قوی داروینسم اجتماعی در ترکیب خویش بود ولی فاشیسم این گونه نیست و دوم اینکه فاشیست های ایتالیا هوادار امپریالیسم بودند ومی خواستند که امپراتوری روم را زنده کنند اما نازیها خواهان یک نظم نوین براساس نژاد باوری بودند و همچنان فاشیسم سنت پرست وبراساس بزرگداشت دولت است ولی خوی نازیسم بر سنت ستیزی و بزرگداشت از مردم است . بطورکلی فاشیسم در مورد ملت میگوید که « کل است واحد که دولت مظهر اراده ی مطلق انست و هرنوع شکاف درقدرت مطلق دولت نشانه ای پاشیدگی پیکرملی است .»فاشیسم تقسیم ملت به طبقات و کشاکش طبقه ای را انکار می کند و تضاد اصلی را میان ملتها برسر گسترش حوزه ای اقتدار و تسلط خود می شناسد و از این جهت مبلغ سیاست خارجی تجاوزگر است . فاشیسم ایین جداگری نژادی ، قهرمان پرستی ، تبلیغ روح جنگجویی و ارتش سالاری است . فاشیسم از لحاظ نظری محصول توسعه ای نظری نژاد باوری و امپریالیسم اروپایی بود و از نظر اجتماعی محصول بحرانهای اقتصادی و اجتماعی پس از جنگ جهانی اول . اما در قاره های دیگر دولت های بوجود امدند که از ایده لوژی فاشیسم الهام گرفته بودند مانند پرونیسم در آرجنتاین ولی پرونیسم ارجنتاینی با فاشیسم تفاوت های در سیاست خارجی و داخلی داشت مثلا رژیم پرونیسم ارجنتاین سیاست خارجی تجاوزگرانه را تعقیب نمیکردو در داخل به بهتر زیستن مردم توجه داشت . بعد از شکست فاشیسم در جنگ جهانی دوم این نظریه بکلی از اعتبار افتاد ولی بعد از جنگ احزاب نوفاشیست در اروپا به وجود امدند مانند حزب نوفاشیست ایتالیا، ولی چندان فعالیت چشمگیری نداشتند.