تکذیب

wikifeqh: علت هلاکت اکثر اقوام گذشته می باشد.
تکذیب بر وزن تفعیل از مادّۀ «ک ذ ب» معنای انکار کردن و نسبت دروغ دادن است. نسبت دروغ یا به انسان تعلق می گیرد، مانند «کَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلِینَ : قوم نوح همه فرستادگان خدا را تکذیب کردند (زیرا تکذیب بعضی تکذیب همه است، یا آنکه اصل رسالت را انکار می کردند).» یا به غیر انسان، مانند «وَ کَذَّبَ بِهِ قَوْمُکَ وَ هُوَ الْحَقُ :و قوم تو آن (قرآن) را با آنکه حق است تکذیب کردند بگو: من بر شما گمارده نیستم (تا اجبار کنم و متخلف را کیفر، و فرمانبر را پاداش دهم، بلکه متصدی ابلاغم).» اِفْتِرا،نیز واژه ای قرآنی است که در معارف گوناگون اسلامی به کار رفته ، و از آن نسبت دروغ اراده شده است . در کاربردهای قرآنی ، تفاوتی میان دروغ و افترا می توان تصور کرد، یعنی دروغ گاهی به صورت انکار صریح رسالت پیامبران نمود پیدا می کند که از آن با واژة «تکذیب » در قرآن تعبیر می شود و گاه اموری ساختگی به خداوند نسبت داده می شود که آن را «افترا» می خوانند.«وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِبا...:و چه کسی ظالم تر است از آن که بر خدا دروغ بندد...» . در قرآن کریم ، افترا از اقسام دروغ به شمار آمده است : «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً...:و چه کسی ستمکارتر است از کسانی که بر خدا دروغ بندند؟» «إِنَّما یفْتَرِی الْکَذِبَ...:(چنین نیست که این کتاب را پیامبر به دروغ به خدا بسته، یا معانی را از دیگران گرفته و الفاظ را خود بافته، زیرا) تنها کسانی دروغ پردازی می کنند که به آیات خدا ایمان نمی آورند (نه پیامبر) و آنهایند که دروغگویند.» . تکذیب معنایی وسیع و طیفی گسترده دارد و به هر گونه دروغ شمردنِ حق، پیامبران، فرمان های پیامبران، معجزات، آیات و کتاب های آسمانی چه در نظر و چه در عمل گفته می شود.
اقسام تکذیب
از جمله کارهای بزرگ و مهم همه اقوام هلاک شده، به طور عموم، دروغ پنداری یا تکذیب پیامبران و پیام آن ها بوده است. قرآن در سوره قمر علت هلاکت اکثر اقوام را تکذیب پیامبر معرفی می نماید؛ از جمله در آیه ۲۳ می فرماید:«کذبت ثمود بالنذر: قوم ثمود (امت صالح ) نیز بیم دهندگان و هشدارهای ما را تکذیب نمودند.» قوم ثمود پیامبرانی را که آنها را از عذاب می ترساندند، تکذیب کردند. تکذیب خدا و پیامبر یا کلام ایشان، عمدتا با دو روش صورت می گیرد:۱. انکار رسمی و علنی و زبانی؛ که گاه در حد ستیز و کشتن پیامبران و ائمه نیز صورت گرفته است؛۲. انکار علمی و ضمنی؛ که با انجام گناه و ترک عمل به گفته، پیامبر، در حقیقت از کلام او بیرون رفته و به تکذیب و در نتیجه انکار و عذاب منتهی شده اند:«ثُمَّ کانَ عاقِبَةَ الَّذینَ أَساؤُا السُّوای أَنْ کَذَّبُوا بِآیاتِ اللَّهِ وَ کانُوا بِها یسْتَهْزِؤُن :سپس عاقبت کسانی که کارهای زشت انجام دادند این شد که آیات خدا را تکذیب کردند و آنها را مسخره می کردند.»
ویژگی مشرکان و کافران
تکذیب از ویژگیهای مشرکان و کافرانی است که پیوسته به دشمنی حق و وحی برخاسته اند و آیات و معجزات پیامبران را سحر خوانده اند:•«وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً أَوْ کَذَّبَ بِآیاتِهِ إِنَّهُ لا یفْلِحُ الظَّالِمُونَ:و کیست ستمکارتر از آن که بر خدا دروغ بسته یا آیات او را تکذیب نموده؟! بی تردید ستمکاران رستگار نخواهند شد.» •«فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً أَوْ کَذَّبَ بِآیاتِهِ أُولئِکَ ینالُهُمْ نَصیبُهُمْ مِنَ الْکِتابِ حَتَّی إِذا جاءَتْهُمْ رُسُلُنا یتَوَفَّوْنَهُمْ قالُوا أَینَ ما کُنْتُمْ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ قالُوا ضَلُّوا عَنَّا وَ شَهِدُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ کانُوا کافِرین :پس چه کسی ظالم تر است از آن که بر خدا دروغ بندد، یا آیات و نشانه های او را تکذیب نماید؟! آنهایند که نصیب شان (در دنیا) از نوشته و مقرری خداوند (از عمر و روزی و اولاد) به آنان می رسد، تا آن گاه که فرستادگان ما (مأموران مرگ) به سراغ آنها بیایند که جانشان را بستانند، می گویند: کجایند آنهایی که به جای خداوند می خواندید؟ گویند:» •«فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً أَوْ کَذَّبَ بِآیاتِهِ إِنَّهُ لا یفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ:پس چه کسی ظالم تر است از آن که دروغی بر خدا بندد یا آیات او را تکذیب کند؟ حقّا که گنهکاران رستگار نمی شوند.» •«وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَری عَلَی اللَّهِ کَذِباً أَوْ کَذَّبَ بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُ أَ لَیسَ فی جَهَنَّمَ مَثْویً لِلْکافِرین:و چه کسی است ستمکارتر از آن که بر خداوند دروغ بندد (و بگوید خدا بت ها را شریک و مقرّب و شفیع خود قرار داده) یا حق را چون بدو رسد (مانند نبوت پیامبر و کتاب او) تکذیب نماید؟! آیا در دوزخ جایگاهی برای کافران نیست؟»
تکذیب در قرآن
...