کلمه جو
صفحه اصلی

سوره ناس

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سوره ناس، یکصد و چهاردهمین سوره قرآن کریم بوده و در مدینه نازل شده است.
خداوند در این سوره به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم دستور می دهد از شر وسوسه گران از جن و انس (وسواس خناس) به پروردگار، فرمانروا و معبود مردم پناه ببرد. گفته شده: از روایات وارده در شان نزول آن استفاده می شود این سوره در مدینه نازل شده، بلکه از آن روایات بر می آید که این سوره و سوره فلق هر دو با هم نازل شده اند؛ برخی نیز بر این باورند که این سوره مدنی است. این سوره و سوره فلق را «مشقشقتان» و بنا به قولی «مقشقشتان» هم گفته اند؛ همچنان که به این دو سوره و سوره اخلاص «معوذه» هم گفته اند.
وجه تسمیه
«قشقش الدواء الجرب» یعنی: دارو، گری (بیماری حاد پوستی) را درمان کرد و بهبودی داد. و این سوره چون از مرض شرک پیش می گیرد و آن را درمان می کند، و وجود شخص را از آثار این بیماری می پیراید و پاک می سازد چنین نامیده شده. قرطبی و زمخشری در تفاسیرشان، این نام را آورده اند. قرطبی و طیبی گویند: چون از نفاق شفا می دهند و رهایی می بخشند، - و اقلیم وجود بشر را می پیرایند و جان آدمی را صیقل می دهند - چنین نام گرفته اند. بنابر نقل ابن عاشور، مقشقشه نامی است مشترک میان چهار سوره: توبه، کافرون، فلق و ناس.خداوند در این سوره به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم فرمان داده است از شر وسوسه گران از جن و انس به پروردگار، فرمانروا و معبود مردم پناه ببرد. و پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم وقتی که در بیماری عثمان بن مظعون از او دیدار کرد، بدو فرمود: «به این سوره (اخلاص) و دو سوره بعدش (فلق و ناس) چنگ درزن و پناه بر!».
مشقشقه
«مشقشقه» برگرفته است از «شقشق شقشقه الجمل:» شتر بانگ برآورد. و «الشقشقه» پاره گوشتی است که شتر به هنگام بانگ کردن از گوشه دهان بیرون کند، و... درنگ این پاره گوشت، بیرون از دهان شتر، در مدتی اندک است. شقشقه چیزی است شبیه بادکنک که، هنگامی که شتر عشق و شور، یا خشم و خروش می گیرد، در اوج غلیان، از دهانش بیرون می زند و ساعتی بعد فرو می نشیند. فلان شقشقة قومه: فلانی زبان آور قوم خویش است. و «خطیب مشقشق» سخنور زبان آور را گویند. و وقتی گویند: «فلان ذو شقشقه»، یعنی سخنوری تواناست. ابن عاشور گوید: سبب نامیدن این دو سوره به این نام را به تحقیق ندانستم. اما شاید به این مناسبت باشد که سوره های ناس و فلق دو فریادگرند که با شور و هیجان و زبان آوری بی نظیری به انسان فراخوان می دهند تا از باطل و دیوسیرتان باطل گرا به پناه حق درآید.
ویژگی های سوره
...


کلمات دیگر: