جامعه مدرسین حوزه علمیه قم

جامعهٔ مدرسین حوزهٔ علمیهٔ قم که به اختصار جامعهٔ مدرسین خوانده می شود را جمعی از علماء و استادان حوزه علمیه قم، با محوریت حسینعلی منتظری و همراهی آذری قمی و ربانی شیرازی و هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۴۰ تأسیس کردند. در پیش از انقلاب فعالیت های این جامعه بیش تر در جهت مبارزه با سلطنت محمدرضا پهلوی بود، اما پس از انقلاب مشارکت در جهت تأسیس و پس از آن تثبیت حکومت اسلامی را پیش گرفت. این تشکل از تشکل های نزدیک به اصولگرایان است.
آیت الله محمد یزدی، به عنوان رئیس شورای عالی جامعه،
آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری، نایب اول
آیت الله سید احمد خاتمی، به عنوان نایب دوم،
آیت الله محسن اراکی، منشی
حجت الاسلام والمسلمین محمود عبداللهی، به عنوان منشی
آیت الله ابوالقاسم وافی، به عنوان امین مالی
هیئت رئیسه کنونی جامعه مدرسین با کسب اکثریت آرای اعضای شورای عالی جامعه، برای دوره جدید جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برای مدت دو سال انتخاب شدند. (۳۰ فروردین ۱۳۹۸):
فهرست رئیس و اعضای شواری عالی جامعه مدرسین و هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین:
رئیس و اعضای جامعه مدرسین:

جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیّۀ قم
عنوان تشکلی از مدرسان و مجتهدان حوزۀ علمیۀ قم. هستۀ اولیه این تشکل به ۱۳۳۷ بازمی گردد. در این سال به دعوت امام خمینی بحث اصلاح ساختار حوزه مطرح شد و گروهی به عنوان هیئت مصلحین حوزه در زمان آیت الله بروجردی، با هدف اصلاح ساختار حوزه فعال شدند. در اواخر ۱۳۳۹ با رحلت آیت الله بروجردی این گروه نیز کار را رها کرد. در ۱۳۴۱، با تشدید فضای سیاسی و طرح بحث های انجمن های ایالتی و ولایتی، مجدداً جامعه فعال شد و از نیمۀ خرداد ۱۳۴۲ به بعد وارد فعالیت سیاسی و مبارزاتی شدند. در این زمان با عنوان جمعیت دوازده نفرۀ سرّی اساس نامه ای تدوین کردند و قصد کار گسترده داشتند، ولی در ۱۳۴۵ اغلب اعضا یا دستگیر و زندانی و یا تبعید شدند. از این سال تا ۱۳۵۶ به صورت پراکنده فعالیت داشتند تا آن که در آستانۀ پیروزی انقلاب اسلامی بار دیگر تشکیلات جامعۀ مدرسین را راه اندازی کردند و با امضای بیانیه و ایراد خطابه به امام خمینی (ره) پیوستند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تأثیرگذارترین جریان پس از روحانیت مبارز به شمار می رفت و رفته رفته تأثیری تام و تمام بر شرایط مراجع و مدارس علمیه گذارد. جامعۀ مدرسین با برخورداری از حدود ۸۰ عضو طی چند دهه، از جریان های عمدۀ سیاسی کشور بوده است. اخیراً سوابق، زندگی نامه ها و مجموعه اسناد و بیانیه های جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، توسط بخش انتشارات این تشکل، در ۸ جلد منتشر شده است.

[ویکی فقه] فعالیت جامعه مدرسین را در سه مرحله خلاصه می کنیم
جامعه مدرسین را جمعی از علماء و اساتید بزرگ حوزه علمیه قم، در سال ۱۳۴۰ و با اهداف زیر پایه گذاری کردند:۱ - اصلاح و تکمیل برنامه های درسی حوزه های علوم اسلامی و پرورش طلاب.۲ - تحقیق در علوم و معارف اسلامی.۳ - تبلیغ و گسترش اسلام در داخل ایران و کشورهای خارج.۴ - سعی در اجرای احکام و قوانین سیاسی، اجتماعی، قضائی، اقتصادی و فرهنگی اسلام.۵ - دفاع از اسلام و قرآن.۶ - مبارزه با طاغوت وستمگران و دفاع از حقوق محرومین و مستضعفین.جامعه مدرسین از آغاز یک تشکیلات کاملاً مخفی بود و به صورت پنهانی کار می کرد. در سال ۱۳۴۲ که مبارزات اسلامی ملت مسلمان ایران، به رهبری قاطعانه امام خمینی(ره) و همکاری علماء و طلاب علوم دینیه و سایر اقشار مردم، آغاز شد جامعه مدرسین که یک تشکیلات روحانی بود دعوت امام خمینی را لبیک گفت و تمام توان خود را در تأیید و ادامه مبارزات به کار گرفت.همگام با سایر مجاهدین، در چاپ و تکثیر و پخش اطلاعیه های امام خمینی و سایر علماء، در ارسال اطلاعیه ها به شهرستانها، در ارسال طلاب به مراکز مختلف برای سخنرانی در مجامع عمومی و به ویژه در صدور اعلامیه های زیاد مبنی بر تأیید امام خمینی، و به طور کلی در انجام هر کاری که به مبارزات کمک می کرد، فعالیت داشت.در خرداد ماه سال ۱۳۴۲ که امام خمینی به وسیله رژیم پهلوی بازداشت و به تهران اعزام و در پادگان نظامی، زندانی شد و مردم قهرمان ایران به عنوان اعتراض قیام کردند، جامعه مدرسین در تشویق مردم به قیام نقش مهمی را بر عهده داشت. رژیم پهلوی تصمیم داشت امام خمینی را در دادگاه نظامی محاکمه و اعدام کند، برای جلوگیری از این کار علمای بزرگ اسلام از قم و دیگر شهرهای ایران به تهران آمدند و به فعالیت پرداختند، جامعه مدرسین در حرکت علماء و مراجع قم و دیگر شهرستانها سهم بزرگی را بر عهده داشت. تعدادی از اعضای جامعه نیز در جلسات علماء شرکت می نمودند و در هدایت و نتیجه بخش بودن جلسات نقش مهمی را ایفاء می کردند. در همین زمان و به کوشش برخی از اعضای جامعه، چند نفر از فقهاء و مراجع بزرگ طی اطلاعیه ای مرجعیت امام خمینی را تأیید نمودند. در اثر قیام همگانی مردم و تلاش علماء و مراجع تقلید بود که رژیم نتوانست امام خمینی را اعدام کند و در ۱۷ فروردین سال ۱۳۴۳، برخلاف میل، او را آزاد و به قم باز گردانید. امام بعد از آزادی و ورود به قم به رهبری مبارزات ادامه داد و جامعه مدرسین همگام با سایر مجاهدین بلکه پیشاپیش آنان، به فعالیت های خویش ادامه می داد تا اینکه امام خمینی در چهارم آبان ماه همان سال، طی نطق شدیدی قانون کاپیتولاسیون را مورد حمله قرار دادند و بعداً طی اعلامیه ای آن را محکوم نمود. و به همین جهت در تاریخ ۱۳ آبان ماه ۱۳۴۳، دوباره امام بازداشت و به تهران منتقل شد و از آنجا به ترکیه و بعد از چندی به عراق تبعید گشت.
از زمان تبعید تا زمان پیروزی انقلاب
امت قهرمان و مبارز ایران، بعد از تبعید امام خمینی، از رهبریهای مستقیم آن جناب محروم شده و هدف رژیم پهلوی از تبعید امام نیز همین بود، او می خواست امام خمینی در نجف به فراموشی سپرده شود و مردم از مبارزات خسته و مأیوس گردند.از این زمان وظیفه جامعه مدرسین سنگین تر و دشوارتر شد زیرا باید مردم را در صحنه مبارزه نگهدارند و از حادثه تبعید امام بهره بگیرند و بر علیه رژیم پهلوی افشاگری کنند. اعضای جامعه مدرسین همگام با سایر علماء و طلاب و دانشگاهیان و دیگر اقشار مبارز، در غیاب امام خمینی در دو بعد فعالیت داشتند: یکی ترویج و گسترش دائره مرجعیت امام خمینی و زنده نگهداشتن نام او، دیگری افشاگری بر علیه ستمگریها و مظالم رژیم و در انجام این مسؤولیت کاملاً فعال بودند و به وسیله نامه یا تلفن یا پیام با امام خمینی در تماس بودند و از رهنمودهای او استفاده می نمودند.در همین رابطه بود که پس از رحلت حضرت آیت الله العظمی آقای حکیم(ره) اطلاعیه ای مبنی بر مرجعیت آقای خمینی، به امضای دوازده نفر از علماء و فقهاء، تهیه و تکثیر شد. اطلاعیه مذکور به کوشش جامعه مدرسین و امضای تعدادی از اعضای آن تهیه شده و رژیم پهلوی را کاملاً خشمناک ساخت.در فروردین ماه ۱۳۴۲ جمعی از اعضای جامعه مدرسین به وسیله رژیم دستگیر و زندانی شدند. لیکن در زندان نیز همگام با سایر زندانیان به افشاگری و مبارزات خویش ادامه می دادند. سایر اعضای جامعه نیز همگام با سایر علماء و مردم مبارز، به فعالیتهای خویش ادامه دادند.در تاریخ ۱۷ دی ماه ۱۳۵۶ در اثر توهینی که در یکی از روزنامه های رسمی نسبت به امام خمینی انجام گرفت درسهای حوزه علمیه قم تعطیل و تظاهرات وسیعی برپا شد که طی آن چند نفر شهید شدند و از همین زمان مبارزات اوج گرفت و به سایر شهرستانها کشیده شد، و شهادتها و تبعیدها و زندانها و شکنجه ها نیز شدت و وسعت گرفت.مهمترین فعالیتهای جامعه مدرسین همگام با سایر علماء و عموم اقشار مردم مبارز ایران در این مدت عبارت بود از:۱ - تماس با امام خمینی به هر طریق ممکن و اخذ رهنمود.۲ - تماس با فقهاء و مراجع قم و علمای بلاد و تقاضای حمایت از مبارزات.۳ - تهیه اعلامیه در فرصتهای مناسب و امضاء گرفتن از مدرسین و اساتید.۴ - تکثیر و پخش اعلامیه ها در شهرستانها۵ - ایراد سخنرانی در مواقع لازم ۶ - اعزام طلاب به شهرستانها برای سخنرانی ۷ - دعوت مردم به تعطیلی و شرکت در تظاهرات ۸ - پخش عکس و رساله امام خمینی و ترویج مرجعیت ایشان.۹ - ارسال تلگراف به امام خمینی و تکثیر آن ۱۰ - رسیدگی به اعتصاب کنندگان و خانواده زندانیان و تبعید شدگان و شهداء۱۱ - دیدن و احوال پرسی از تبعیدیان ۱۲ - دعوت به تعطیلی حوزه علمیه و دانشگاه ۱۳ - دعوت به تحصن ۱۴ - نامه سرگشاده به کمیسیون حقوق بشر۱۵ - صدور اعلامیه مبنی بر خلع شاه از سلطنت و پیشنهاد تأسیس حکومت اسلامی در تاریخ ۱۳۵۷/۹/۲۱
بعد از پیروزی مبارزات
در تاریخ دوازدهم بهمن ماه ۱۳۵۷، در زمان اوج مبارزات، امام خمینی به ایران بازگشت و در اثر رهبری های قاطعانه امام و مبارزات سرسختانه امت قهرمان و شهید پرور ایران، سرانجام در روز بیست و دوم همان ماه، رژیم شاهنشاهی متلاشی شد و انقلاب اسلامی پیروز گشت.در این زمان مسئولیت جامعه مدرسین تغییر کرد و از صورت مبارزه با رژیم طاغوتی به صورت مشارکت در تأسیس و تثبیت حکومت اسلامی تبدیل شد. و در این مرحله وظیفه داشت در چند جهت به تثبیت نظام جمهوری اسلامی کمک کند:۱ - پذیرفتن مسئولیتهای مربوط به نظام، در همین رابطه در نهادهای مختلف حضور فعال پیدا کرد. مانند شورای انقلاب، مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری، دستگاه قضائی، شورای تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی، تعدادی از اعضای جامعه مدرسین در این نهادها حضور فعال داشته و دارند.۲ - تبیین و تحقیق در مسائل مورد نیاز نظام، مانند مسائل اقتصادی، قضائی و حقوقی، جزائی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ۳ - اصلاح و برنامه ریزی برای حوزه های علوم دینی، به گونه ای که با نیاز نظام و جهان اسلامی هماهنگ باشد و به ویژه تشکیل شورای مدیریت در حوزه علمیه قم و اداره حوزه به صورت بهتر.۴ - تدریس علوم و معارف اسلامی و تألیف کتب مورد نیاز۵ - کمک به تأمین قضات مورد نیاز.۶ - تبلیغ و گسترش اسلام در داخل جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورها.۷ - پرورش استاد برای تدریس معارف اسلامی در دانشگاهها۸ - تربیت مبلغ برای داخل و خارج ایران ۹ - تأیید نظام و مبارزه با توطئه دشمنان در فرصتهای مناسب ۱۰ - حضور فعال در سمینارها و مجامع علمی داخل و خارج کشور.
فعالیت ها
...