کلمه جو
صفحه اصلی

بوکان

فرهنگ اسم ها

اسم: بوکان (دختر) (کردی) (تلفظ: bukan) (فارسی: بوکان) (انگلیسی: bukan)
معنی: زیبارویان، عروسها، نام شهری در کردستان ( نگارش کردی

فرهنگ فارسی

نام یکی از بخشهای شهرستان مهاباد در جنوب شرقی مهاباد در استان چهارم ( آذربایجان غربی ) مرکز آن قصبه بوکان در ۵۶ کیلومتری جنوب شرقی مهاباد و در مسیر شوسه میاندو آب و سقز واقع است و آب آن از رودخانه سیمین رود است . محصولات : غلات توتون چغندر قند و غیره .
نعل آهنی باشد که بوقت رفتن بالای برف در پا کنند . یا برف خانه .

فرهنگ معین

( اِ. ) زهدان ، رحم .

لغت نامه دهخدا

بوکان. ( اِ ) نعل آهنی باشد که بوقت رفتن بالای برف ، در پا کنند. || برف خانه. ( آنندراج ).

بوکان. ( اِ خ ) نام یکی از بخشهای شهرستان مهاباد در جنوب شرقی مهاباد در استان چهارم ( آذربایجان غربی ). مرکز آن قصبه بوکان در 56کیلومتری جنوب شرقی مهاباد و در مسیر شوسه میاندواب و سقز واقع است. سکنه این قصبه 3074 تن است و آب آن از رودخانه سیمین رود است. محصولات : غلات ، توتون ، چغندر قند و غیره. ( فرهنگ فارسی معین ).

بوکان. ( اِخ ) دهی از دهستان کمین است که در بخش زرقان شهرستان شیراز واقع است. و 560 تن سکنه دارد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7 ).

بوکان. ( اِخ ) دهی از دهستان الموت ، بخش معلم کلایه در شهرستان قزوین واقع است و 136 تن سکنه دارد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 1 ).

بوکان . (اِ خ ) نام یکی از بخشهای شهرستان مهاباد در جنوب شرقی مهاباد در استان چهارم (آذربایجان غربی ). مرکز آن قصبه ٔ بوکان در 56کیلومتری جنوب شرقی مهاباد و در مسیر شوسه ٔ میاندواب و سقز واقع است . سکنه ٔ این قصبه 3074 تن است و آب آن از رودخانه ٔ سیمین رود است . محصولات : غلات ، توتون ، چغندر قند و غیره . (فرهنگ فارسی معین ).


بوکان . (اِ) نعل آهنی باشد که بوقت رفتن بالای برف ، در پا کنند. || برف خانه . (آنندراج ).


بوکان . (اِخ ) دهی از دهستان کمین است که در بخش زرقان شهرستان شیراز واقع است . و 560 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7).


بوکان . (اِخ ) دهی از دهستان الموت ، بخش معلم کلایه در شهرستان قزوین واقع است و 136 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 1).


دانشنامه عمومی

انور سلطانی، پژوهشگر و نویسندهٔ کُرد در مورد ریشهٔ نام این شهر در تحلیل و نظریهٔ علمی ای که منتشر کرده است، چنین گفته:
بوکان ( تلفظ راهنما·اطلاعات) بزرگ ترین شهر جنوب استان آذربایجان غربی و مرکز شهرستان بوکان است. جمعیّت شهری آن براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۱۹۳٬۵۰۱ نفر بوده و مساحت شهر به صورت طولی بیش از ۱۲ کیلومتر مربّع و از مسطح ترین شهرهای منطقه به شمار می رود. بوکان نسبت به بسیاری از شهرهای ایران، شهری جوان و نوبنیاد محسوب می شود و از نظر بافت تاریخی در دوران قاجار و سده نوزدهم میلادی بنیان گذاشته شده و بیش از دو قرن قدمت دارد.
بوکان در جنوب مرکزی دریاچه ارومیه و در ارتفاع ۱٬۳۷۰ متری از سطح دریا و در منطقهٔ کوهستانی واقع شده و آب وهوای معتدلی دارد. این شهر با شهرهای ارومیه، تبریز و تهران به ترتیب ۱۸۴، ۲۰۴، ۶۴۹ کیلومتر فاصله دارد. بوکان به ۳ ناحیه شهرداری و بیش از ۵۰ محلّه تقسیم شده است. نماد شهر بوکان قلعه سردار و تصویر آجرهای لعابدار باستانی تپه قلایچی است. موقعیت جغرافیایی این شهر ۱۳ استان شمال و جنوب ایران را به یکدیگر متصل می کند و با کردستان عراق دارای خط ارتباطی زمینی است. بوکان در مرز میان استان کردستان و آذربایجان ایران قرار گرفته است.
از دههٔ ۱۳۶۰ بوکان مرکز جذب مهاجران زیادی از شمالغرب ایران و خصوصاً بخش های کردنشین بوده است. در زمان ناصرالدّین شاه قاجار، جمعیّت بوکان در سال ۱۸۵۲ میلادی/ ۱۲۳۱ خورشیدی تحت تملک عزیزخان مکری تنها یکصد نفر بوده است. تا پیش از دورهٔ قاجار نامی از بوکان در منابع تاریخی و جغرافیایی دیده نشده است.

بوکان (به انگلیسی:Bukan ) (به کردی:بۆکان Bokan) یکی از شهرستان های بزرگ و مهم کردنشین ایران واقع در استان آذربایجان غربی است. شهرستان بوکان (شهر بوکان و توابع آن) سومین شهرستان استان آذربایجان غربی از لحاظ جمعیت بعد از شهرستان های ارومیه و خوی و دومین شهر باسواد استان بعد از ارومیه است و همچنین این شهر پس از کرمانشاه و سنندج و ایلام چهارمین شهر بزرگ کردنشین ایران محسوب می شود(با جمعیت ۲۵۰۰۰۰نفر در سال ۹۰).همچنین این شهر ۵۱ امین شهر پرجمعیت ایران و ۲۴۲۳ امین شهر پرجمعیت جهان است.این شهرستان در رتبه بندی گردشگری شهرستانهای اطراف دریاچه ارومیه، رتبه نخست را بخود ختصاص داده است. شهرستان بوکان در سالهای ۱۳۶۹ و ۱۳۷۳ و ۱۳۸۸ توسط مردم و نمایندگان مجلس مدعای تشکیل استانی جدید با نام کردستان شمالی به مرکزیت بوکان جدای از آذربایجان است. این شهر از زیباترین های کردستان بوده به طوری که لقب عروس کردستان بدین شهر اختصاص یافته است.


دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بوکان، شهرستان و شهری در جنوب آذربایجان غربی، بوکان را واژه ای کردی و مرکب از «بوک» (عروس) و «ان» (نشانۀ جمع یا نسبت) دانسته اند.
این شهرستان با ۴۵۱’۲کم ۲ وسعت، از شهرستان های ۱۴گانۀ آذربایجان غربی است که از شمال به میاندوآب، از خاور به شاهین دژ، از جنوب به سقز(کردستان) و از باختر به مهاباد محدود است.
← جاذبه های طبیعی
این شهر در دورۀ ناصرالدین شاه قاجار، روستایی کوچک را حدود ۶۰ نفر سکنه از املاک عزیزخان مکری به شمارمی رفت. در ۱۳۱۶ش، بنا بر قانون تقسیمات کشوری مرکز بخشی به نام بوکان، تابع شهرستان مهاباد شد و به تدریج جمعیت آن رو به افزایش نهاد تا در ۱۳۶۸ش، به عنوان مرکز شهرستانی به همین نام شناخته شد. جمعیت این شهر در ۱۳۷۵ش، ۱۸۸’۱۱۸ نفر گزارش شده است.
← طبیعت شهر بوکان
(۱) آمارنامه استان آذربایجان غربی (۱۳۷۳ش)، سازمان برنامه و بودجۀ استان آذربایجان غربی، تهران، ۱۳۷۵ش.(۲) ابن اثیر، الکامل فی التاریخ.(۳) افخمی، ابراهیم، تاریخ فرهنگ و ادب مکریان (بوکان)، تبریز، ۱۳۶۴ش.(۴) افشار سیستانی، ایرج، نگاهی به آذربایجان غربی، تهران، ۱۳۶۹ش.(۵) بدلیسی، شرف خان، شرف نامه، به کوشش محمدعباسی، تهران، ۱۳۴۳ش.(۶) بدیعی، ربیع، جغرافیای مفصل ایران، تهران، ۱۳۶۲ش.(۷) برهان قاطع، محمدحسین بن خلف تبریزی، به کوشش محمدمعین، تهران، ۱۳۶۱ش.(۸) بشاش کنزق، رسول، «قرائت کامل کتیبۀ بوکان»، مجموعۀ مقالات اولین گردهمایی زبان، کتیبه و متون کهن، تهران، ۱۳۷۵.(۹) بلاذری، احمد، فتوح البلدان، به کوشش عبدالله انیس طباع و عمرانیس طباع، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م.(۱۰) پاپلی یزدی، محمد حسن، فرهنگ آبادیها و مکانهای مذهبی کشور، مشهد، ۱۳۶۷ش.(۱۱) پدرام (زوزان)، محمود، تمدن مهاباد، تهران، ۱۳۷۳ش.(۱۲) توکلی مقدم، غلامحسین، وجه تسمیۀ شهرهای ایران، تهران، ۱۳۷۵ش.(۱۳) جعفری، عباس، رودها و رودنامۀ ایران، تهران، ۱۳۶۷ش.(۱۴) جعفری، عباس، کوهها و کوه نامۀ ایران، تهران، ۱۳۶۸ش.(۱۵) جغرافیای کامل ایران، وزارت آموزش و پرورش، تهران، ۱۳۶۶ش.(۱۶) دانشنامه جهان اسلام، تهران، ۱۳۷۷ش.(۱۷) دایرة المعارف فارسی.(۱۸) زنده دل، حسن و دیگران، مجموعۀ راهنمای جامع ایرانگردی (استان آذربایجان غربی)، تهران، ۱۳۷۷ش.(۱۹) سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۷۵ش)، شناسنامۀ آبادیهای کشور، شهرستان بوکان، مرکز آمار ایران، تهران، ۱۳۷۶ش.(۲۰) سرشماری عمومی نفوس و مسکن، نتایج تفصیلی.(۲۱) طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری.(۲۲) فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، استان۳و۴ (آذربایجان)، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، ۱۳۳۰ش.(۲۳) کلباسی، ایران، «فعل در گویش کردی مهاباد»، سومین کنگرۀ تحقیقات ایرانی (بیست و پنج خطابه)، به کوشش محمد روشن، تهران، ۱۳۵۱ش، ج۲.(۲۴) لغت نامۀ دهخدا.(۲۵) مجموعه قوانین و مقررات مربوط به وزارت کشور، وزارت کشور، تهران، ۱۳۷۰ش.(۲۶) مردوخ روحانی، بابا، تاریخ مشاهیر کرد، به کوشش ماجد مردوخ روحانی، تهران، ۱۳۷۱ش.(۲۷) مرگان، ژاک، جغرافیای غرب ایران، ترجمۀ کاظم ودیعی، تبریز، ۱۳۳۹ش.(۲۸) میرنیا، علی، ایلها وطایفه های عشایری کرد ایران، تهران، ۱۳۶۸ش.(۲۹) نجفی، یدالله، جغرافیای عمومی استان کردستان، تهران، ۱۳۶۹ش.(۳۰) نشریه دفتر تقسیمات کشوری، معاونت سیاسی اجتماعی وزارت کشور، تهران، ۱۳۷۹ش، شم ۲.(۳۱) نیاکان، لیلی، «خلاصه ای از مطالعات فنی آجرهای بوکان»، باستان شناسی و هنر ایران، به کوشش عباس علیزاده و دیگران، تهران، ۱۳۷۸ش.(۳۲) نیکیتین، واسیلی، کرد و کردستان، ترجمۀ محمد قاضی، تهران، ۱۳۶۶ش.(۳۳) هویدا، رحیم، جغرافیای طبیعی آذربایجان، تبریز، ۱۳۵۲ش.(۳۴) Iranica.(۳۵) Minorsky، V، » Mongol Place-Names in Mukri Kurdistan «، Bulletin of the School of Oriental and African Studies، London، ۱۹۵۷، volXIX؛

پیشنهاد کاربران

نام یکی از شهرهای بزرگ کردنشین ایران در استان آذربایجان غربی است و آب آن از رودخانه سیمینه رود است . محصولات : غلات توتون چغندر قند و غیره . *نعل آهنی باشد که بوقت رفتن بالای برف در پا کنند . یا برف خانه . *در زبان کردی به جمع عروسان بووکان نیز گفته می شود. *نام یکی از فرماندهان سپاه مغول بوده است* در مغولستان کوهی بدی نام وجود دارد.

بوکان نام شهرستانی در استان آذربایجان غربی و در جنوب مرکز دریاچه ارومیه واقع شده است. این شهرستان 13 استان شمال و جنوب ایران را به یکدیگر وصل می کند و در جاده ای ترانزیتی قرار گرفته است. در اکثریت مردم شهرستان مسلمان و اهل سنت شافعی مذهب هستند و در اقلیت نیز شیعیان و سایر اقیلیت های دینی در این شهرستان سکونت دارند.

شهری دلنشین و بامردمانی بافرهنگو زبانی خوش

سومین شهرپرجمعیت آذربایجان غربی که اکثریت شهروندانش کردهستند

نام یکی از روستاهای قدیمی شهرستان پاسارگاد هست که در 20 کیلومتری قبر کوروش وجود دارد با توجه به اینکه در قدیم در این مکانه ها کانی یا چشمه یا قنات وجود داشته و افراد به انجا میرفتند و میگفتند فلانی کجاست میکفتند به کانی رفته وترکیبی از ( بو ) و ( کانی ) هستبه اسم بوکان شهرت پیدا کرده است و در اغلب جاهای ایران وجود دارد

بوکان= مکان خوش بو
بوکان= مکان اجدادی، آبادی پدری
بوکان= بزرگان محله ومکان آبادی
بوکان= بلند قامتان، رشید قامتان
بوکان= بلندمرتبه گان، دولتمردان

بوکان نام شهری کوردنشین در آذربایجان غربی است که زبان مردمان آن کوردی سورانی میباشد.

بوکان از دو کلمه ی کوردی بوک به معنای عروس و پسوند ان است که به این شهر لقب های عروس شهرهای ایران، �شهر فرهیختگان، �شهر�حسن زیرک�و شیرازِ کردستان داده شده است.
از بزرگان این شهر میتوان به:
شاعران
*عبدالرحمن شرفکندی�ملقب به هژار؛ شاعر، مترجم، واژه شناس، فرهنگ نویس کُرد
*سواره ایلخانی زاده؛ شاعر، فعال سیاسی و گویندهٔ رادیو تهران در دوره پهلوی مصباح الدیوان ادب�شاعر و عضو کنسولگری فرانسه در تبریز در دوره قاجار
*عباس حقیقی؛ شاعر و مترجم اشعار سعدی و حافظ به زبان کردیسید
* کامل امامی بوکانی؛ شاعر و مترجم ادبیات کُردی، استاد علوم دینی و معارف اسلامی
محمدسعید نجاری؛ شاعر برجسته
خالد حسامی�شاعر

نویسندگان

انور سلطانی؛ نویسنده، پژوهشگر و باستان شناس
رضا کریم مجاور؛ نویسنده و مترجم
حسن صلاح سوران؛ محقق و نویسنده و استاد دانشگاه های تهران و لندن
*حسن قزلجی؛ نویسنده، روزنامه نگار و شاعر و از اعضای�حزب توده�بود
محمد رمضانی، نویسنده و مترجم
*احمد طه نویسنده کتاب گرگ های بیر و رمان تنها ادم کره زمین و کتاب زن در شاهنامه و گولی نیشتیمان به زبان کردی
حسین شیربگی، نویسنده و مترجم
محمد باوردی مقدم، نویسنده و زبانشناس
سید قادر هدایتی، رُمان نویس
بریا کاکه سوری، داستان نویس

هنرمندان

***حسن زیرک؛ خواننده و ترانه سرا وآهنگساز ، یگانه نابغه ی بی سواد
قادر عبدالله زاده؛ نوازنده مشهور
شمشالرحیم عبدالرحیم زاده، تئاتر و نمایش
ابراهیم رحمانی، کارگردان و مستندساز

ورزشکاران

مقبل هنرپژوه؛ کوه نورد جوان که سرپرستی تیم ملی کوه نوردی ایران را در سفر به هیمالیا برعهده داشت.
آرام خلیلی، فوتبالیست ایرانی کُرد تبار تیم های نروژ
محمداکرم سرا، کیک بوکسینگ کار ایرانی و عضو تکواندو نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران

سیاست مداران

***عزیزخان مکری؛ سردار کل سپاه ناصرالدین شاه قاجار و ولی عهد آذربایجان سیف الدین خان مکری، سردارکُل عساکر منصوره و فرماندهی کل قوا ایران، ریاست ادارهٔ�دارُالفُنون، وزیر جنگ، �آجودان باشی�و پیشکار آذربایجان را به عهده داشت. عزیزخان داماد�میرزا تقی خان فراهانی و همچنین از بیگزاده گان سرشناس کورد
دومین سردار بوکان محمدحسین خان مکری، سومین سردار بوکان که در مراغه توسط عثمانی ها اعدام شد.
حاجی باباشیخ؛ روحانی و سیاستمدار دوره معاصرصادق شرفکندی؛ سیاستمدار و . . .
ایرانعلی گلاویژ
عبدالله مهتدی

احمد طه نماینده دورهای سوم وچهارم مجلس و فرماندار پیرانشهر

ریبین حیدری؛ پیکرتراش، مجسمه ساز


بوکان سومین شهر پرجمعیت ارومیه میباشد و از لحاظ موقعیت جغرافیایی با شهر های مهاباد، سقز، شاهین دژ و میاندواب همسایه میباشدوشهری مهاجر پذیر است بعد از ارومیه با سوادترین شهر آدربایجان غربی میباشد.
این شهر در ۸۸۰سال قبل از میلاد مسیح پایتخت مانایی ها بودیعنی حدود ۳۰۰سال قبل از ورود آریایی ها به ایران، و بعد از ورود مادها به ایران بخاطربستن پیوندی محکم بین آنان به ازدواج دختران و پسران این دو ملت میپردازند و مادر کوروش ماندانا نیز یکی از این ماد های کوردزبان بوده.
از آثار باستانی آن میشود به ، چیوه ره ش، تپه قلایچی، قلعه بردینه ، دخمه عباس آباد، قلعه کچی بگ، کلتپه که در حال حاضر با ساختمان ها پوشانده شده ، مسجد حمامیان ، حوضه گوره و. . . میباشد.
همچنین یک تیم فوتبال با نام سردار بوکان دارد که در این سال۱۳۹۷در دسته ی دوم رقابت های فوتبال میباشد و علت نام گذاری این تیم سردار عزیزخان مکری میباشد.


کلمات دیگر: