کلمه جو
صفحه اصلی

بلال بن رباح حبشی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بِلال ِ حَبَشی ، از نخستین گروندگان به اسلام، اولین مؤذن ، خادم و صحابی پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) می باشد .
از زندگی او پیش از گرویدن به اسلام اطلاعی در دست نیست ، جز آنکه برخی از منابع او را، بی آنکه از پدرش یاد کنند، از زادگان مولدان بنی جُمَح ، و مادرش حمامه - جمامه باید تصحیف حمامه باشد - را کنیز یکی از اینان دانسته اند. در منابع دیگر او را بلال بن رَباح ، و پدرش را از اسیران حبشی خوانده اند.پدر و مادرش هر دو برده بودند. پدرش رباح و مادرش حمامه از اسیران حبشه بودند حمامه، ملقب به سکینه و کنیزکی از خانواده های قبیله بنی جمح از قریش بود. از این رو، بلال را گاه به مادرش نیز نسبت داده ، و او را «بلال بن حمامه » نامیده اند. حمامه از پیشگامان اسلام بود و به جرم پیروی از پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) شکنجه شد. کنیه بلال را هم به اختلاف ، ابن حمامه، ابوعبدالله ، ابوعبدالرحمن، ابوعبدالکریم و ابوعمر آورده اند و نسبت های حبشی، قرشی و تیمی به وی داده اند. از آنجاکه گفته اند بلال هم سن ابوبکر بود، باید در سالزاد او، یعنی سال سوم عام الفیل به دنیا آمده باشد. همچنین گفته اند: وی در سراة (منطقه ای بین یمن و طائف ) یا مکّه حدود سه سال بعد از عام الفیل به دنیا آمد. او پیش از اسلام برده ای بود که در اطراف مکه برای مولایش چوپانی می کرد. مشهور است که بلال پیش از آزادی غلام امیة بن خلف بود ، ولی در برخی نقلها از عبداللّه بن جدعان و یتیمانی تحت سرپرستی ابوجهل به عنوان مولای بلال یاد شده است که احتمالا ناشی از تعدد مالکیت بلال در دوره های متعدد است.
آشنایی با پیامبر
روایت ضعیفی از همراهی بلال با پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) پیش از بعثت در ماجرای سفر آن حضرت به شام در ۱۲ سالگی خبر می دهد که بنا به سفارش بحیرای راهب، ابوطالب آن حضرت را به همراه ابوبکر و بلال به مکه بازگرداند، ولی محققان با توجّه به ضعف سند، اضطراب متن، سنّ کم ابوبکر و بلال در آن زمان، خریداری شدن بلال به وسیله ابوبکر بعد از اسلام و... در صحت روایت مزبور تردید کرده اند. بلال از نخستین گروندگان به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) بود. او در حال چرانیدن گوسفندان مولایش بود که در کوههای پیرامون مکه با رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) آشنا شد و اسلام آورد و به فرمان آن حضرت ایمانش را مخفی می کرد. روزی قریش او را در حال انداختن آب دهان به بتها دیدند و به مولایش اعتراض کردند و او بلال را برای مجازات در اختیار امیة بن خلف و ابوجهل قرار داد. مورخان او را لاغر اندام، قد و قامتی بلند، با موی پرپشت و صورتی کم مو ، با چهره ای سیاه چرده، پشتی خمیده و دارای قلبی پاک، ایمانی راستین و سخنوری فصیح وصف کرده اند.
← بلال هم سن ابوبکر
بلال را برده یکی از این افراد شمرده اند: عبدالله بن جدعان تیمی، بنی سباق بن عبدالدار، ایتام ابی جهل، زنی از بنی جمح، و امیة بن خلف بن وهب جمحی. این اختلاف می تواند به سبب تعدد مالکان وی در دوره های گوناگون باشد. بر پایه شواهد، هنگام ظهور اسلام، وی برده امیة بن خلف ود و پیش از گرویدن به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) برای عبدالله بن جدعان چوپانی می کرد.
شکنجه های طاقت فرسا
...


کلمات دیگر: