ابوجهل

wikishia: قبیله بنی مخزوم و به ابوجهل مشهور بود و در انتساب به مادرش، ابن الحنظلیه نامیده شده است. اطلاعات ما از زمان ولادت و زندگی او پیش از ظهور اسلام، چندان نیست. بعضی او را هم سن پیامبر صلی الله علیه و آله و برخی، هنگام ورود به دارالندوه (سال 584 م)، سی ساله دانسته اند که بدین ترتیب سن وی، از حضرت بیش تر خواهد بود. پدرش هشام از مردان سرشناس و مهمان نواز مکّه به شمار می رفت تا آن جا که قریش، مرگ او را برای خود تاریخ قرار داد.
زیرکی، دانایی و هوشیاری او در آن عصر سبب شد تا برخلاف سنت عرب جاهلی که عضویت در دارالندوه، برای غیر بنی قصی را مشروط به چهل سالگی کرده بود، در نوجوانی که هنوز موی بر صورتش نروییده بود، یا نزدیک سی سالگی، عضو آن شورا شود و در تصمیم گیری های سران، طرف مشورت قرار گیرد.
او از بازرگانان ثروتمند و اشراف مکّه بود که چون دیگر هم ردیفان خویش، برای دست یابی به ریاست کعبه و در پی آن، ریاست مکه با بنی هاشم نزاع داشت و نبوت را نیز بر همین اساس تحلیل می کرد. او می گفت: ما و فرزندان عبدمناف در شَرَف و بزرگی به تنازع برخاستیم؛ اطعام کردند، اطعام کردیم؛ عطا کردند، عطا کردیم تا به نزدیک هم رسیدیم. گفتند: از ما پیامبری است که بر او وحی می شود! این را دیگر نفهمیدیم. به خدا سوگند! هرگز بدو ایمان نیاورده، تصدیقش نخواهیم کرد.
ابوجهل از دشمنان سرسخت پیامبر و مسلمانان بود. تلاش و رفتار خشمگینانه و کینه توزانه وی با آنان، در شکنجه تازه مسلمانانی چون یاسر و سمیّه که به قتل این زن و شوهر انجامید، تهمت و افترا به آنان، جلوگیری از استماع قرآن، و برقراری رابطه دیگران با پیامبر، کوشش برای انعقاد پیمان صحیفه مبنی بر یاری نرساندن به پیامبر صلی الله علیه و آله و کوشش بر عدم نقض آن، طراحی قتل پیامبر، به راه انداختن جنگ بدر و... آشکار است.
ابوجهل وقتی شنید که عیّاش بن ابی ربیعه (برادر مادری اش) به اسلام گرویده، هر شیوه ای را برای بازگرداندن او به کارگرفت و هنگامی که اندک ملایمت ولید بن مغیره را به پیامبر دریافت، وی را با حیله بر آن داشت که کلام خداوند را سحر بخواند. آیه 24 و 25 سوره مدثر/74 «إن هذا إلاّ سِحرٌ یُؤثَر × إن هذا إلاّ قَولُ البَشرِ» بیان گر این واقعه است. او برای تضعیف پیامبر و اسلام از هر راهی استفاده می کرد. وقتی آیاتِ «و ما أدرکَ ما سَقَرُ × لاتُبقی وَ لاتَذَرُ × لوّاحةٌ لِلبَشرِ × عَلَیها تِسعَةَ عَشَرَ» (سوره مدثر/74، 27 ـ 30) را شنید، به قرشیان گفت: آیا هر ده تن از شما، از غلبه بر یک نفر از گماشته های آتش ناتوانند؛ در حالی که شمار شما بیش تر است؟ رفیق شما خبر می دهد که جهنم نوزده گماشته دارد. اصرار بیش از حد و جاهلانه او بر مخالفت با پیامبر و اسلام، حتی موجب خشم دیگر سران مکّه شد و از سوی پیامبر به (ابوجهل) ملقب گردید. وی، در سال دوم هجری در جنگ بدر که خود فرماندهی سپاه شرک را به عهده داشت، کشته و به همراه دیگر کشتگان در چاه (قلیب) بدر مدفون شد. او پسر و دختری داشت؛ امّا نسلش هرگز ادامه نیافت و ابتر ماند. عکرمه (فرزند او) پس از فتح مکه مسلمان شد و پیامبر برای این که مسلمانی آزرده نشود، مسلمانان را از سبّ ابوجهل منع فرمود.
مفسّران، در ذیل آیات فراوانی از ابوجهل نام برده اند که بخشی از آن ها چنین است:
«أَرَءَیتَ الَّذِی یَنهی × عَبداً إذا صَلّی × أَرَءَیتَ إن کانَ علی الهُدی × أو أَمَر بِالتَّقوی × أَرَءَیتَ إن کذَّبَ و تَوَلّی × ألَم یَعلم بِأَنَّ اللّهَ یَری»؛ آیا کسی که بنده ای را چون به نماز برمی خیزد؛ باز می دارد، نگریسته ای؟ آیا اندیشیده ای که اگر بر طریق هدایت باشد یا به پرهیزکاری امر کند، ؟ آیا اندیشیده ای که اگر انکار کند و روی برتابد، ؟ آیا نمی داند که همانا خداوند می بیند؟». (سوره علق/96، 9 ـ14) گفته شده که ابوجهل سوگند یاد کرد اگر پیامبر را به نماز ببیند، گردنش را بزند. یا سرش را بر صخره ای بکوبد، و درصدد عمل به سوگند خود بود که اعجاز الهی با نزول آیات پیشین جلوش را گرفت.