ابوالفتح کراجکی

[ویکی فقه] عالم بزرگوار علامه ابوالفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی، ثقه ای جلیل القدر، فقیهی سترگ و محدثی چیره دست از بزرگترین علمای شیعه است که شیعه و سنی جایگاه علمی و شخصیت بارز وی را ستوده اند.
در مورد علت نام گذاری او به «کراجکی» و نحوه تلفظ این اسم در بین تاریخ نگاران چند ایده وجود دارد:۱. برخی مانند: صاحب ریاض العلما و محدث قمی، در کتاب «الکنی و الالقاب»، کراجک را ـ به فتح کاف و ضم جیم ـ روستایی واقع در دروازه واسط، در مرکز شرقی عراق، سر راه بغداد ـ بصره دانسته اند. ۲. ابن حجر عسقلانی، کراجک را بر گرفته از کلمه «کراجک» ـ به فتح کاف و جیم ـ می داند؛ که به معنای یک نوع کار بدنی است.۳. یافعی، لقب «الخیمی» را نیز به القاب کراجکی اضافه نموده و در توضیح آن می گوید: الخیمی منسوب به «خیم» (محلی است در مصر که کراجکی در آن جا ساکن بوده و یا بدانجا رفت و آمد داشته است. بعضی این مکان را از شهرهای شام می دانند.) است.در مورد این که چرا او را قاضی خطاب کرده اند خبر دقیقی در دست نیست؛ زیرا تا کنون هیچ شهری شناخته نشده که منصب قضاوت یا حکومت آن بر عهده شخصیت مورد نظر ما بوده باشد؛ فقط احتمال می رود که منصب قضا، از سوی فرمانروایان طرابلس به او نسبت داده شده باشد.
تاریخ و مکان ولادت
در خصوص تاریخ و مکان ولادت ایشان در منابع مطلبی ذکر نشده است. و در کتاب های تراجم نیز مطلبی در این باره دیده نمی شود؛ اما به طور احتمالی ـ با توجه به این که وی در سال (۳۹۹ هـ . ق)، از ابوالحسن علی بن احمد لغوی، معروف به «رکاز» روایت کرده و معمولاً این کار در سنین ۲۵ سالگی امکان پذیر است، می توان حدس زد که سال ولادت او (۳۷۴ هـ . ق) بوده و حدود ۷۵ سال عمر نموده است. در خصوص زمان ولادت وی به این نکته می توان اشاره کرد که با توجه به زمان رحلت ایشان (۴۴۹ هـ) احتمالا وی در اواخر قرن چهارم هجری متولد شده است. منابع فقط به این نکته اشاره کرده اند که وی «نزیل رمله» ساکن شهر رمله بوده است. سید عبدالعزیز کریمی می نویسد: عبارت «نزیل رمله» به این نکته اشاره دارد که وی در آنجا سکونت داشته سپس می نویسد: برخی قائلند، وی اهل «کراجک» از روستاهای نزدیک واسط بوده است.
عشق به فراگیری
کراجکی عشق روز افزونی به تحصیل دانش داشت و در دوران زندگی اش، پیوسته برای آموختن تازها به سرزمین های مختلف اسلامی و غیر اسلامی سفر نمود. در این سفرها علاوه بر تحصیل، آثار گرانسنگی را نیز برای برخی اشخاص مانند: امیران، صاحب منصبان و عالمان به رشته تحریر در آورده است. از تألیفات متعدد و متنوع این عالم فرزانه در زمینه های: فقه، اصول فقه، حساب، ریاضیات، فلک، ادب، حدیث، فلسفه، کلام، نحو، اخلاق، تاریخ، رجال، تفسیر و ... به روشنی می توان دریافت، که وی به معارف و دانش های موجود در عصرش، توجه خاصی داشته است. به دلیل تلاش کراجکی در فراگیری دانش های مختلف، تاریخ نگاران او را به اوصافی چون: نحوی، لغوی، منجم، طبیب، متکلم، محدث، فقیه، و متفنن توصیف نموده اند.اسامی سرزمین هایی که کراجکی بدانجا سفر کرده بدین شرح است:۱. دمشق؛۲. طرابلس؛۳. بغداد، (۳۹۹ هـ . ق)؛۴. میافارقین، (۳۹۹ هـ . ق)؛۵. قاهره، (۴۰۷ و ۴۲۶ هـ . ق)؛۶. صیدا ـ لبنان، (۴۱۱ هـ . ق)؛۷. مکه، (۴۱۳ هـ . ق)؛۸. رمله، (۴۱۰ ـ ۴۱۶ هـ . ق)؛۹. صور ـ لبنان، (۴۱۶ هـ . ق)؛۱۰. ببلیس، (۴۱۸ هـ . ق)؛۱۱. مصر، (۴۳۶ هـ . ق)؛۱۲. حلب (۴۳۶ هـ . ق)؛۱۳. طبریه ـ فلسطین، (۴۳۶ هـ . ق)؛
اساتید و شاگردان
...