[ویکی فقه] قرآن و پلورالیزم. «پلورالیزم دینی» در لغت، به معنای کثرت گرایی و مقصود از آن در فلسفه دین، پذیرش حقانیت ادیان مختلف است، طرفداران نظریه «کثرت گرایی دینی» برای اثبات مدعای خود، ظواهر برخی از آیات قرآن کریم را مورد استناد قرار داده اند تا به این وسیله نظریه خود را به قرآن تحمیل نمایند.
در این جا به برخی از ادعاهای آنها، و نقد و تحلیل مستندات قرآنی پلورالیست ها می پردازیم:اشتباه اساسی پلورالیست ها در استناد کثرت گرایی دینی به قرآن از غفلت یا نادیده انگاشتن اصول و روش های تفسیر قرآن سرچشمه می گیرد، و در واقع به اصول علم تفسیر توجه نکرده اند. که عبارتند از:۱ـ در نظر گرفتن قرائت صحیح؛ ۲ـ توجه به مفاهیم کلمات در زمان نزول؛ ۳ـ در نظر گرفتن قواعد ادبیات؛ ۴ـ در نظر گرفتن قراین؛ ۵ـ مبنا بودن علم و علمی؛ ۶ـ در نظر گرفتن انواع دلالت ها؛ ۷ـ احتراز و دوری جستن از ذکر بطون برای آیات؛ یعنی مفسر نباید بر اساس آراء بشری و استحسانات ذوقی، مطالبی را به عنوان معانی باطنی آیات کریمه بیان نماید چون قلمرو تفسیر و حیطه کار مفسر، فهم معانی ظاهری قرآن است.گوهر و جان نظریه «پلورالیزم» این نکته است، که حقیقت دین و اسلام، همان تسلیم می باشد؛ ولی این که در قالب آیین خاصی مانند؛ یهود یا مسیح و یا اسلام، تحقق پیدا کند، تاثیری در ماهیت آن نمی گذارد!
معنای عام اسلام
از منظر کثرت گرایان «اسلام» معنای عام (یعنی تسلیم مطلق به خدا) دارد، که شامل تمام ادیان می شود، ره آورد این باور آن است که تمام ادیان بر صراط مستقیم هستند، اینان به آیات سوره، (بقره آیه ۱۲۷)، (آل عمران آیات ۱۹و ۸۵)، ( یونس آیه ۸۴) و... تمسک کرده و تلاش می کنند که حقانیت ادیان متعدد را استنتاج نمایند.
← نکات
از جمله آیاتی که به آن استناد می کند سوره مائده: ۴۸، است که می فرماید: «... برای هر یک از شما (امت ها) شریعت و راه و روش قرار داده ایم. و اگر خدا می خواست شما را یک امت قرار می داد، ولی (خواست) تا شما را در آن چه به شما داده است بیازماید. پس در کارهای نیک بر یکدیگر سبقت گیرید...»نقد و بررسی: مفسران در طول چهارده قرن، برای تفسیر آیه مذکور تفاسیر گوناگونی عرضه داشته اند که وجه اشتراک تمام آنها دلالت نکردن این آیه بر تایید ادیان دیگر است. علامه طباطبایی (رحمه الله) با تحلیل بر مساله نسخ سایر ادیان توسط آیین اسلام می گوید: «مقصود از «امة واحده» در آیه مذکور وحدت و یکنواختی استعدادها و بسترهای پذیرش شرایع در بین انسان هاست به این معنا که اگر خداوند می خواست، می توانست زمینه ها و استعدادهای انسان ها را یک دست و یکنواخت بیافریند تا آنها را از ابتدا تا انتها، تنها قابلیت و شایستگی یک شریعت را داشته باشند، و در این فرض، سخن از تکثر و تکامل شریعت به میان نمی آمد. ولی خداوند چنین نکرد، بستری فراهم آورد تا انسان رو به رشد و تکامل نهد و این با صرف اختلاف در مناطق جغرافیایی یا زبانی و نژادی میسر نمی شود، بلکه راه آن اختلاف به حسب گذشت زمان و بالندگی استعدادهای آدمی در پذیرش شریعت کامل است تا بدین سان قدم به عرصه امتحان بزرگ الهی بگذارد»
صراط مستقیم
...
در این جا به برخی از ادعاهای آنها، و نقد و تحلیل مستندات قرآنی پلورالیست ها می پردازیم:اشتباه اساسی پلورالیست ها در استناد کثرت گرایی دینی به قرآن از غفلت یا نادیده انگاشتن اصول و روش های تفسیر قرآن سرچشمه می گیرد، و در واقع به اصول علم تفسیر توجه نکرده اند. که عبارتند از:۱ـ در نظر گرفتن قرائت صحیح؛ ۲ـ توجه به مفاهیم کلمات در زمان نزول؛ ۳ـ در نظر گرفتن قواعد ادبیات؛ ۴ـ در نظر گرفتن قراین؛ ۵ـ مبنا بودن علم و علمی؛ ۶ـ در نظر گرفتن انواع دلالت ها؛ ۷ـ احتراز و دوری جستن از ذکر بطون برای آیات؛ یعنی مفسر نباید بر اساس آراء بشری و استحسانات ذوقی، مطالبی را به عنوان معانی باطنی آیات کریمه بیان نماید چون قلمرو تفسیر و حیطه کار مفسر، فهم معانی ظاهری قرآن است.گوهر و جان نظریه «پلورالیزم» این نکته است، که حقیقت دین و اسلام، همان تسلیم می باشد؛ ولی این که در قالب آیین خاصی مانند؛ یهود یا مسیح و یا اسلام، تحقق پیدا کند، تاثیری در ماهیت آن نمی گذارد!
معنای عام اسلام
از منظر کثرت گرایان «اسلام» معنای عام (یعنی تسلیم مطلق به خدا) دارد، که شامل تمام ادیان می شود، ره آورد این باور آن است که تمام ادیان بر صراط مستقیم هستند، اینان به آیات سوره، (بقره آیه ۱۲۷)، (آل عمران آیات ۱۹و ۸۵)، ( یونس آیه ۸۴) و... تمسک کرده و تلاش می کنند که حقانیت ادیان متعدد را استنتاج نمایند.
← نکات
از جمله آیاتی که به آن استناد می کند سوره مائده: ۴۸، است که می فرماید: «... برای هر یک از شما (امت ها) شریعت و راه و روش قرار داده ایم. و اگر خدا می خواست شما را یک امت قرار می داد، ولی (خواست) تا شما را در آن چه به شما داده است بیازماید. پس در کارهای نیک بر یکدیگر سبقت گیرید...»نقد و بررسی: مفسران در طول چهارده قرن، برای تفسیر آیه مذکور تفاسیر گوناگونی عرضه داشته اند که وجه اشتراک تمام آنها دلالت نکردن این آیه بر تایید ادیان دیگر است. علامه طباطبایی (رحمه الله) با تحلیل بر مساله نسخ سایر ادیان توسط آیین اسلام می گوید: «مقصود از «امة واحده» در آیه مذکور وحدت و یکنواختی استعدادها و بسترهای پذیرش شرایع در بین انسان هاست به این معنا که اگر خداوند می خواست، می توانست زمینه ها و استعدادهای انسان ها را یک دست و یکنواخت بیافریند تا آنها را از ابتدا تا انتها، تنها قابلیت و شایستگی یک شریعت را داشته باشند، و در این فرض، سخن از تکثر و تکامل شریعت به میان نمی آمد. ولی خداوند چنین نکرد، بستری فراهم آورد تا انسان رو به رشد و تکامل نهد و این با صرف اختلاف در مناطق جغرافیایی یا زبانی و نژادی میسر نمی شود، بلکه راه آن اختلاف به حسب گذشت زمان و بالندگی استعدادهای آدمی در پذیرش شریعت کامل است تا بدین سان قدم به عرصه امتحان بزرگ الهی بگذارد»
صراط مستقیم
...
wikifeqh: قرآن_و_پلورالیزم