علی بن ابراهیم قمی

wikishia: هادی علیه السلام و امام حسن عسگری علیه السلام را درک کرده است. به او تفسیر قمی منتسب است که تفسیر روایی مشهوری است.
از چگونگی و تاریخ زندگی ابوالحسن علی بن ابراهیم بن هاشم قمی (زنده در 307 ق) اطلاع زیادی در دست نیست،اما از راویان بزرگ و موثق شیعه به حساب می آید و علمای رجال همواره وی را تعظیم و تجلیل کرده اند و محمد بن یعقوب کلینی از وی روایت می کند. قمی، حضرت امام حسن عسکری علیه السلام و امام علی النقی علیه السلام را درک کرده است. ref> محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، ص494-495. </ref>
ابراهیم بن هاشم پدر بزرگوار علی بن ابراهیم کنیه اش ابواسحاق قمی است وی در اصل از بزرگان شیعیان کوفه بوده است و سپس به شهر قم مهاجرت کرده است. او از اصحاب امام رضا علیه السلام و امام جواد علیه السلام است.
درباره اش گفته اند: ابراهیم بن هاشم اولین کسی بود که احادیث ائمه بزرگوار تشیع را که در میان کوفی رایج بود، به شهر قم نقل و منتشر کرده است. او روایات متعددی را از امام جواد علیه السلام نقل کرده است که در کتب حدیث معروف تشیع به ثبت رسیده است. مجموع روایاتی که از ابراهیم بن هاشم قمی نقل شده است و در کتاب های معتبر وجود دارد، 6416 مورد می باشد. آیت الله خویی در مورد او می گوید: سزاوار نیست درباره موثق بودن ابراهیم بن هاشم شک و تردید به خود راه داد.
نام علی بن ابراهیم قمی، در شمار اصحاب حضرت امام هادی علیه السلام قرار گرفته است. شیخ طوسی به این مسئله اشاره کرده است. سپس نجاشی به پیروی از شیخ طوسی درباره علی بن ابراهیم می گوید: او از افراد مورد وثوق و قابل اعتماد در احادیث و روایات می باشد و مذهب و افکار اعتقادی او کاملا صحیح است.
علی بن ابراهیم علاوه بر عصر امام هادی علیه السلام، در دوران حیات پربرکت امام حسن عسکری علیه السلام و نیز زمان غیبت صغری زندگی می کرده است. البته در کتاب های معتبر تشیع هیچ روایتی از امام هادی علیه السلام و نیز دیگر امامان معصوم علیهم السلام به نقل از علی بن ابراهیم یافت نشده است. آیت الله خویی در این باره می گوید: نبودن روایت مستقیم از ائمه علیهم السلام منافاتی با این مطلب ندارد که نامش در زمره اصحاب امام هادی علیه السلام باشد.
علاقه و دلدادگی او نسبت به سرچشمه های زلال امامت به اندازه ای بود که نه تنها شیعیان، بلکه دانشمندان اهل سنت نیز به این مسأله اشاره کرده اند. ابن حجر عسقلانی که از دانشمندان نامدار اهل سنت در علم رجال است، از علی بن ابراهیم در کتاب خویش نام برده، سپس می گوید: او از شیعیان سرسخت است. سرسختی و ارادت او نسبت به پیشوایان معصوم در لابلای روایتی که علی بن ابراهیم نقل کرده به خوبی آشکار است.
همچنین تلاش بی وقفه و زحمات طاقت فرسای او در شنیدن، بدست آوردن، یادگیری و منتشر ساختن روایات و احادیث، این محبت و علاقمندی را شفاف تر ساخته است. این تلاش بی وقفه به حدی بوده است که علی بن ابراهیم توفیق یافته تا تعداد 7140 روایت را نقل کند.