آیه، عبارت، جمله یا جملات تشکیل دهنده قرآن که با ترتیب خاصی از یکدیگر تفکیک شده اند و سوره های قرآن را به وجود آورده اند. در قرآن کریم، کلمه آیه به همین معنا استفاده شده و آیات قرآن، « بیّنات » یعنی آشکار و واضح دانسته شده اند.
دانشمندان علوم قرآنی، مباحث مختلفی را درباره آیات قرآن مطرح کرده اند؛ از جمله تعداد آیات، توقیفی بودن آیات، تناسب یا عدم تناسب ترتیب آیات قرآن.
همچنین قرآن کریم آیه را در معنایی دیگر، به هر موجودی که نشانه وجود و صفات خداوند باشد و از جمله به معجزات ارائه شده از سوی انبیاء هم اطلاق کرده است. در کاربرد این معنا، قرآن کریم آیات و نشانه های خداوند را به آفاقی و انفسی تقسیم نموده که اولی به معنای نشانه های بیرون از وجود انسان، و انفسی به معنای نشانه های درون وجود انسان است که او را به سوی خداوند رهنمون می شود.
wikishia: نشان و علامت است و جمع آن بیشتر آیات و آی می آید و در قرآن کریم بر اموری چند اطلاق گردیده هر یک به اعتبار آن که نشانه است بر چیزی.
هر سوره از چند آیه تشکیل است. و به آن آیه گویند به اعتبار آن که نشانه و دلیل بر مطلب بلندی است و تعلیمی ارجمند. قوله تعالی «مِنْهُ آیَاتٌ مُّحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ» (سوره آل عمران، 7) از قرآن است آیه های محکم و استوار که اصل کتاب آن است و آیه بدین معنی در قرآن بسیار است و آیات قرآن شش هزار و دویست و سی و شش آیه است در عدد کوفیان و آن مشهورتر است و اهل مدینه دو بار شماره کردند یکی را مدنی اول گویند و دیگری را مدنی ثانی.
«لَّقَدْ کَانَ فِی یُوسُفَ وَإِخْوَتِهِ آیَاتٌ لِّلسَّائِلِینَ». (سوره یوسف، 7) در
قصه یوسف و برادرانش پندها و عبرت ها است خواهندگان را.
«وَلَقَد تَّرَکْنَا مِنْهَا آیَةً». (سوره عنکبوت، 35) از شهرهای قوم لوط پس از خرابی نشانه ای باقی گذاشتیم برای عبرت.
« لِتَکُونَ لِمَنْ خَلْفَکَ آیَةً». (سوره یونس، 92) تا تو ای فرعون پس از مردن عبرت باشی برای آنها که پس از تو آیند.
که کافران را ناچار به اقرار زبانی وادار کند از بیم هلاک هر چند ایمان در قلب آنها راسخ نشود و این امور را آیات قاهره گویند.
«إِن نَّشَأْ نُنَزِّلْ عَلَیْهِم مِّن السَّمَاء آیَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِینَ» (سوره شعراء، 4) اگر بخواهیم بر آنها آیتی قاهر از آسمان می فرستیم که گردنهایشان خاضع شود. گاه باشد که این آیات همه کافران را هلاک کند. طوفان نوح و هلاک مردم آن عهد آیتی بود. (سوره شعراء، 122)
wikiahlb: فعل یتدبرون مشتق از آن است به معنای این است که چیزی را بعد از چیز دیگر بگیریم و در مورد آیه شریفه"أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ ﭐلْقُرْءَانَ وَلَوْ کَانَ مِنْ عِندِ غَیْرِ ﭐللَّهِ...
معنی
جَزَیْتُهُمُ: به آنان جزاء دادم ( در سوره مبارکه مؤمنون آیه شریفه111 :حتماً می دهم)
معنی
جُمِعَ: جمع شد- گرد آوری شد(در سوره مبارکه شعراء آیه شریفه 38 :جمع شدند)
معنی
عَقِیمٌ: نازا (در عبارت "یَأْتِیَهُمْ عَذَابُ یَوْمٍ عَقِیمٍ " معنای عقیم بودن روز این است که طوری باشد که دیگر فردایی از آن متولد نشود ، و آن ، روز هلاکت و یا روز قیامت است ، و مراد در آیه به طوری که سیاق آیه سوم میرساند روز قیامت میباشد . )
معنی
فَرَقْنَاهُ: قسمت قسمتش کردیم - جدا جدایش کردیم (در عبارت"قُرْءَاناً فَرَقْنَاهُ "منظور این است که قرآن کریم نزد خدا تجزیه شده به آیات نبوده ، بلکه یکپارچه بوده ، بعدا آیه آیه شده ، و بتدریج نازل گردیده است برای فهم بهتر مردم)
معنی
وَسَطْنَ: در وسط قرار گرفتند (در عبارت "فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعاً "، "بـِ"معنی "در" می دهد و اگر ضمیر "ه" به صبح برگردد معنی آیه می شود :و در آن (وقت) در میان جمعی (از دشمن) قرار گرفتند. و اگر به "نقع:غبار" برگردد معنی آیه می شود :دسته جمعی در میان غبار قرار گرف...
ریشه کلمه:
اوی (۴۱۸ بار)
ائی (۳۸۲ بار)
ایی (۶۲۸ بار)
«آیه» جمع «آی» در لغت، به معنای نشانه و علامت است.
تعبیر به «آیَةً بَیِّنَةً» (نشانه روشن) اشاره به آثار باقی مانده شهر «سدوم» است که طبق آیات قرآن در مسیر راه کاروان های مردم «حجاز» قرار داشت، و تا زمان ظهور پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله)نیز باقی بود.
علامت. نشانه. عبرت. دلیل. معجزه. در متن قرآن همه این معانی را میتوان یافت. ناگفته نماند معنای اصلی و حقیقی آیه، همان علامت و نشانه است چنانکه در قاموس و مفردات تصریح شده، معانی دیگر که ذکر شد همه با معنای اصلی قابل جمع اند، و به قسمتی از کلمات قرآن که از محلّی اغاز و به مقطعی ختم میشود آیه گوئیم زیرا که آن از نشانههای خداوند است و بشر از آوردن نظیر آن عاجز میباشد، موجودات عالم را از آن جهت آیات اللّه میگوئیم که نشانههای وجود خدا و صفات او هستند. در آیه مراد از آیه معجزه است و در آیه به معنی دلیل است، و در کریمه منظور از آن عبرت است و در آیه مراد آیات قرآن است. در کریمه به عبارت، آیه اطلاق شده یعنی در هر مکان بلند عمارتی به بیهوده سری بنا میکنند؟!! درباره آیه شریفه چنین گفتهاند.
wikialkb:
صدق ادعای انبیاء
...
wikifeqh:
طهارت و
صلات سخن گفته شده است.۲. رخداد طبیعی غیر عادی اعم از آسمانی و زمینی (نشان). از آیه به این معنا در باب صلات سخن رفته است.
آیه از واژه های بسیار کهن سامی است . در
فنیقی ، AT در
آرامی کتاب مقدس AT (سفر دانیال ، ۳:۳۳)، آرامی ، ATA عبری ، OT
سریانی ATA و جمع آن ، OTOT و حتی در مندایی OTA آمده است .
ورود به زبان عربی
تحول معنایی کلمه ، همان است که در
عربی ملاحظه می شود: نخست بر نشانه های مادی و ملموس اطلاق شد و سپس بر پدیده های طبیعی و آثاری که بر
قدرت الهی دلالت دارد. همه این معانی بارها در
عهد عتیق به کار رفته است .
← واژه کهن سامی
...