[ویکی فقه] صفا و مروه، دو کوه معروف در مکّه می باشد.
صفا و مروه نام دو کوه کوچک، متصل به مسجد الحرام است. صفا در قسمت جنوبی مسجد الحرام و مروه در ناحیه شمال شرقی آن قرار دارد. فاصله میان این دو کوه که «
مسعی » نام دارد ۵/ ۳۹۴ متر است. صفا و مروه در گذشته بزرگ تر و بلندتر بوده اند، لیکن به مرور زمان و در پی توسعه مسجد الحرام از حجم و
ارتفاع آن ها کاسته شده است. هم اکنون ارتفاع صفا
حدود هشت متر است. از مروه نیز قسمت کمی باقی مانده بود که در
سال ۱۳۷۴ (ه. ش) با هدف گسترش محدوده دور زدن سعی کنندگان، آن را هم برداشته و در انتهای آن دری به بیرون گشوده اند و از مروه تنها نشانه ای باقی مانده است
صفا و مروه در قرآن
در قرآن کریم به نام این دو کوه
تصریح و از آن دو به عنوان
شعائر الهی یاد شده است از احکام مرتبط با آن در باب حج سخن گفته اند.
آداب سعی و صفا
سعی بین صفا و مروه، یعنی هفت بار پیمودن مسافت میان آن دو از
واجبات و
ارکان حج و
عمره است. از
آداب سعی آن است که حج گزار پیش از سعی برکوه صفا بالا رود، به گونه ای که
کعبه را ببیند و سپس به رکن حجرالاسود رو کند و دعاهای وارد شده را بخواند طول دادن وقوف بر صفا
مستحب است و بنابر آنچه در
روایات آمده، از آثار آن زیاد شدن مال و
ثروت می باشد به تصریح برخی، برداشتن سنگ از صفا و مروه جایز نیست و اگر کسی بردارد واجب است آن را به جایش برگرداند
wikifeqh:
هاجر بین آن دو جهت یافتن آب برای اسماعیل(ع) جستجو می نمود.
کوه صفا، نقطه شروع دعوت علنی پیامبر اسلام(ص) بود. همچنین در روز فتح مکه پیامبر بر فراز آن رفت و بشارت فتح
مسلمانان را به مردم داد.
نام این دو کوه یک بار در قرآن ذکر شده و در روایات اسلامی درباره علت نامگذاری آن دو، بزرگداشت آنها به عنوان یکی از شعائر اسلامی، ثواب سعی بین این دو کوه و... مطالبی ذکر شده است.
صفا و مروه، دو کوهی هستند که در ضلع شرقی مسجدالحرام (کوه صفا در قسمت جنوب شرقی مسجدالحرام و کوه مروه در ناحیه شمال شرقی) در محلی به نام مسعی و با فاصله ای حدود ۳۹۵ متر رو در روی یکدیگر قرار گرفته اند.
کوه صفا، کوه کم ارتفاعی است در دامنه کوه «ابوقبیس». معنای آن در لغت، به معنی سنگ سخت و صاف است. کسی که بر بالای صفا بایستد، روبه روی حجرالاسود قرار می گیرد.
wikishia:
جاهلیت مشرکان سعی می کردند و بتی روی صفا نهاده بودند و بت دیگری روی مروه و در هر بار که به صفا یا مروه می رسیدند این دو بت را به تبرک مس می نمودند. مسلمانان می پنداشتند که سعی میان صفا و مروه برای حرمت آن بتهاست پس سعی معصیت است. خداوند تعالی فرمود خود صفا و مروه از شعائر الهی و علائم الهی است و سعی برای حرمت بت یا جای بت ها نیست.
بر بالای مسعی طبقه دومی نیز ساخته شده که حجاج غیرشیعه در آنجا به سعی می پردازند ولی از آنجا که طبقه دوم میان دو کوه واقع نشده، سعی میان آن ها از نظر فقهای
شیعه دارای اشکال است.
امام صادق علیه السلام درباره وجه تسمیه این دو می فرماید: «آدم مصطفی» پس از اخراج از
بهشت بر فراز یکی از این دو فرود آمد و نام کوه از (مصطفی) گرفته و صفا نامیده شد و «حوّا» بر کوه دیگری فرود آمد و اسم آن از «مرأه» که به معنای زن است، اتخاذ گردید و مروه نام گرفت.
در روایت دیگر امام علیه السلام می فرماید: وقتی ابراهیم،
اسماعیل را در سرزمین مکه گذاشت، آن کودک تشنه شد. مادرش (هاجر) بر بالای کوه صفا رفت و فریاد زد: آیا در این وادی کسی هست؟ سپس به طرف مروه و بر آن کوه بالا رفت و فریاد زد: آیا در این وادی کسی هست؟ پاسخی نشنید تا هفت بار این کار ادامه یافت، از این رو خداوند سعی میان صفا و مروه را هفت بار سنت قرار داد.