[ویکی فقه] بیعت نساء به بیعت زنان با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم پس از فتح مکّه در سال هشتم هجری اطلاق می شود.
بیعت در لغت به معنای عهد و پیمان و در اصطلاح به معنای پذیرش ریاست و حکومت کسی است.
پیشینه
بیعت از سنتهای عصر جاهلی است که به دوره اسلامی منتقل شده و مورد تایید دین اسلام نیز قرار گرفته است. افزون بر مردان، زنان نیز در موارد متعدد با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بیعت کرده اند که از میان آنها بیعت زنان پس از فتح مکّه به «بیعت نساء» مشهور شده است.اگرچه عبارت برخی مورخان و مشابهت تعهدهای بیعت نساء و بیعت عقبه اول این گمان را پدید آورده است که بیعت عقبه نخست همان بیعت نساء باشد (بیعت عقبه) ؛ امّا به نظر می رسد که نظر مشهور یعنی اینکه بیعت پس از فتح مکه بیعت نساء باشد قوی تر است، زیرا اولاً در منابعی که از بیعت عقبه نخست یاد شده، آمده است: «بایعوا علی بیعة النساء» و این نشان دهنده این است که بیعت نساء چیزی غیر از بیعت عقبه اوّل بوده که مورخان بعد به دلیل تطابق شرایط آن با بیعت نساء چنین گفته اند. ثانیاً آیه ای که مواد بیعت نساء را بیان می کند پس از فتح مکّه نازل شده است و ثالثاً منابع دیگر عمدتاً برآن اند که بیعت نساء در سال هشتم هجری، پس از فتح مکه روی داده است.
مواد بیعت نساء در قرآن
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم با فتح مکه پس از بیعت مردان با ایشان، زنان را نیز به بیعت فراخواند که در آیه ۱۲ ممتحنه مواد بیعت این گونه طرح شده و فاقد هرگونه تعهد سیاسی است: «یـاَیُّهَا النَّبیُّ اِذا جاءَکَ المُؤمِنـتُ یُبایِعنَکَ عَلی اَن لا یُشرِکنَ بِاللّهِ شیــًا ولا یَسرِقنَ ولا یَزنینَ ولا یَقتُلنَ اَولـدَهُنَّ ولا یَاتینَ بِبُهتـن یَفتَرینَهُ بَینَ اَیدیهِنَّ و اَرجُلِهِنَّ ولا یَعصینَکَ فی مَعروف فَبایِعهُنَّ واستَغفِر لَهُنَّ اللّهَ اِنَّ اللّهَ غَفورٌ رَحیم =ای پیامبر! چون زنان با ایمان نزد تو آیند که (با این شرط) با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند، دروغی را که در میان دست و پایشان بربافته باشند پیش نیاورند، (فرزند دیگران را به شوهران خود نسبت ندهند) و در هیچ کار شایسته ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها بیعت کن و برای آنها از خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است».تعهد پایانی آیه: «ولا یَعصینَکَ فی مَعروف» مفهومی عام داشته و براساس آن زنان باید در هر امر پسندیده ای پیرو پیامبر باشند. بعضی در تفسیر آن به نهی از آداب و رسوم زنان جاهلی در سوگواریها اشاره کرده اند. آنان با شیون خاص خود (نَوْح) به مجلس عزا شور می دادند و به نشانه عزا چهره خود را خراشیده و موهای خود را می بریدند و گریبان چاک می کردند. این کارها باعث تازه شدن کدورتهای عهد کفر و تحریک حمیّت مردان می شد. بر اساس این دسته از روایات با توجه به اینکه معروف نقیض منکر است در این آیه از این کار ناپسند نهی شده است. برخی روایات نیز این بخش از آیه را به نهی از خلوت کردن زنان با مردان نامحرم تفسیر کرده اند.
شیوه بیعت پیامبر با زنان
...
بیعت در لغت به معنای عهد و پیمان و در اصطلاح به معنای پذیرش ریاست و حکومت کسی است.
پیشینه
بیعت از سنتهای عصر جاهلی است که به دوره اسلامی منتقل شده و مورد تایید دین اسلام نیز قرار گرفته است. افزون بر مردان، زنان نیز در موارد متعدد با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بیعت کرده اند که از میان آنها بیعت زنان پس از فتح مکّه به «بیعت نساء» مشهور شده است.اگرچه عبارت برخی مورخان و مشابهت تعهدهای بیعت نساء و بیعت عقبه اول این گمان را پدید آورده است که بیعت عقبه نخست همان بیعت نساء باشد (بیعت عقبه) ؛ امّا به نظر می رسد که نظر مشهور یعنی اینکه بیعت پس از فتح مکه بیعت نساء باشد قوی تر است، زیرا اولاً در منابعی که از بیعت عقبه نخست یاد شده، آمده است: «بایعوا علی بیعة النساء» و این نشان دهنده این است که بیعت نساء چیزی غیر از بیعت عقبه اوّل بوده که مورخان بعد به دلیل تطابق شرایط آن با بیعت نساء چنین گفته اند. ثانیاً آیه ای که مواد بیعت نساء را بیان می کند پس از فتح مکّه نازل شده است و ثالثاً منابع دیگر عمدتاً برآن اند که بیعت نساء در سال هشتم هجری، پس از فتح مکه روی داده است.
مواد بیعت نساء در قرآن
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم با فتح مکه پس از بیعت مردان با ایشان، زنان را نیز به بیعت فراخواند که در آیه ۱۲ ممتحنه مواد بیعت این گونه طرح شده و فاقد هرگونه تعهد سیاسی است: «یـاَیُّهَا النَّبیُّ اِذا جاءَکَ المُؤمِنـتُ یُبایِعنَکَ عَلی اَن لا یُشرِکنَ بِاللّهِ شیــًا ولا یَسرِقنَ ولا یَزنینَ ولا یَقتُلنَ اَولـدَهُنَّ ولا یَاتینَ بِبُهتـن یَفتَرینَهُ بَینَ اَیدیهِنَّ و اَرجُلِهِنَّ ولا یَعصینَکَ فی مَعروف فَبایِعهُنَّ واستَغفِر لَهُنَّ اللّهَ اِنَّ اللّهَ غَفورٌ رَحیم =ای پیامبر! چون زنان با ایمان نزد تو آیند که (با این شرط) با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند، دروغی را که در میان دست و پایشان بربافته باشند پیش نیاورند، (فرزند دیگران را به شوهران خود نسبت ندهند) و در هیچ کار شایسته ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها بیعت کن و برای آنها از خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است».تعهد پایانی آیه: «ولا یَعصینَکَ فی مَعروف» مفهومی عام داشته و براساس آن زنان باید در هر امر پسندیده ای پیرو پیامبر باشند. بعضی در تفسیر آن به نهی از آداب و رسوم زنان جاهلی در سوگواریها اشاره کرده اند. آنان با شیون خاص خود (نَوْح) به مجلس عزا شور می دادند و به نشانه عزا چهره خود را خراشیده و موهای خود را می بریدند و گریبان چاک می کردند. این کارها باعث تازه شدن کدورتهای عهد کفر و تحریک حمیّت مردان می شد. بر اساس این دسته از روایات با توجه به اینکه معروف نقیض منکر است در این آیه از این کار ناپسند نهی شده است. برخی روایات نیز این بخش از آیه را به نهی از خلوت کردن زنان با مردان نامحرم تفسیر کرده اند.
شیوه بیعت پیامبر با زنان
...
wikifeqh: سنت های پیش از اسلام در میان مردم عرب بود که مورد پذیرش اسلام نیز قرار گرفت. زنان در دوران جاهلیت نقشی در بیعت ها و امور مهم نداشتند.
به گزارش منابع تاریخی، زنان در بیعت عقبه دوم (۱۳ بعثت) حضور داشتند. گزارش هایی نیز از بیعت زنان مکه در آن دوره حکایت دارند. پس از هجرت رسول خدا به مدینه، زنان به صورت گروهی و گاه انفرادی برای بیعت با او می رفتند و گاه نیز در جایی گرد می آمدند و پیامبر یکی از اصحاب را برای بیعت گرفتن از آن ها می فرستاد. گاهی نیز زنان در رخدادهای ویژه همراه مردان بیعت می کردند. در بیعت رضوان، شماری از زنان مسلمان از جمله ام سلمه همسر رسول خدا، ام عماره، ام منیع، و ام عامر اشهلیه حضور داشتند.
به گزارش منابع تاریخی، زنان در بیعت عقبه دوم (۱۳ بعثت) حضور داشتند. گزارش هایی نیز از بیعت زنان مکه در آن دوره حکایت دارند. پس از هجرت رسول خدا به مدینه، زنان به صورت گروهی و گاه انفرادی برای بیعت با او می رفتند و گاه نیز در جایی گرد می آمدند و پیامبر یکی از اصحاب را برای بیعت گرفتن از آن ها می فرستاد. گاهی نیز زنان در رخدادهای ویژه همراه مردان بیعت می کردند. در بیعت رضوان، شماری از زنان مسلمان از جمله ام سلمه همسر رسول خدا، ام عماره، ام منیع، و ام عامر اشهلیه حضور داشتند.
wikishia: پیامبراکرم -صلی الله علیه و آله وسلم- است که در موارد متعدد و از جمله در فتح مکه ( سال هشتم هجری) اتفاق افتاد.
درباره کیفیت بیعت زنان با پیامبر -صلی الله علیه و آله وسلم -سه قول مطرح شده است:قول اول: پیامبر -صلی الله علیه وآله-با قرائت آیه ۱۲ ممتحنه (نه با مصافحه) از آنها بیعت می گرفت.قول دوم: هرگاه حضرت می خواست از زنان بیعت بگیرد ظرف آبی طلب می کرد و دست خود را در آن قرار می داد و سپس زنان دستهای خود را در آن آب قرار می دادند.قول سوم: پیامبر -صلی الله علیه و آله وسلم- با مصافحه از روی پارچه از زنان بیعت می گرفت.
آثار بیعت نساء
این آیه شریفه حکم بیعت زنان مؤمن با رسول خدا -صلی الله علیه و آله وسلم- را معین می کند، و در آن اموری را بر آنان شرط کرده است که بعضی مشترک بین زنان و مردان است، مانند شرک نورزیدن، و نافرمانی نکردن از رسول خدا -صلی الله علیه و آله وسلم - در کارهای نیک، و بعضی دیگر ارتباطش به زنان بیشتر است، مانند احتراز جستن از سرقت و زنا، و کشتن اولاد، و اولاد دیگران را به شوهر نسبت دادن که این امور هر چند به مشترک بین زن و مرد است، و مردان هم می توانند چنین جرائمی را مرتکب شوند، و لیکن ارتباط آنها بازنان بیشتر است، چون زنان به حسب طبع عهده دار تدبیر منزلند، و زنانند که باید عفت دودمان را حفظ کنند، و اینها چیزهایی است که نسل پاک و فرزندان حلال زاده به وسیله آنان حاصل می شود.
← آمرزش
بیعت زنان با پیامبر - الله علیه وآله-، مورد تشویق خداوند:یـایها النبی اذا جاءک المؤمنـت یبایعنک... فبایعهن واستغفر لهن الله ان الله غفور رحیم. «ای پیامبر چون زنان با ایمان نزد تو آیند که (با این شرط) با تو بیعت کنند که چیزی را با خدا شریک نسازند و دزدی نکنند و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند و بچه های حرامزاده پیش دست و پای خود را با بهتان (و حیله) به شوهر نبندند و در (کار) نیک از تو نافرمانی نکنند با آنان بیعت کن و از خدا برای آنان آمرزش بخواه زیرا خداوند آمرزنده مهربان است.» تعبیر «اذا جاءک المؤمنات یبایعنک» و نیز «واستغفر لهن» برای تشویق زنان به بیعت با پیامبر-صلی الله علیه و آله وسلم - است. و طبعا بیانگر اهمیت آن است.
پذیرش بیعت نساء
...
درباره کیفیت بیعت زنان با پیامبر -صلی الله علیه و آله وسلم -سه قول مطرح شده است:قول اول: پیامبر -صلی الله علیه وآله-با قرائت آیه ۱۲ ممتحنه (نه با مصافحه) از آنها بیعت می گرفت.قول دوم: هرگاه حضرت می خواست از زنان بیعت بگیرد ظرف آبی طلب می کرد و دست خود را در آن قرار می داد و سپس زنان دستهای خود را در آن آب قرار می دادند.قول سوم: پیامبر -صلی الله علیه و آله وسلم- با مصافحه از روی پارچه از زنان بیعت می گرفت.
آثار بیعت نساء
این آیه شریفه حکم بیعت زنان مؤمن با رسول خدا -صلی الله علیه و آله وسلم- را معین می کند، و در آن اموری را بر آنان شرط کرده است که بعضی مشترک بین زنان و مردان است، مانند شرک نورزیدن، و نافرمانی نکردن از رسول خدا -صلی الله علیه و آله وسلم - در کارهای نیک، و بعضی دیگر ارتباطش به زنان بیشتر است، مانند احتراز جستن از سرقت و زنا، و کشتن اولاد، و اولاد دیگران را به شوهر نسبت دادن که این امور هر چند به مشترک بین زن و مرد است، و مردان هم می توانند چنین جرائمی را مرتکب شوند، و لیکن ارتباط آنها بازنان بیشتر است، چون زنان به حسب طبع عهده دار تدبیر منزلند، و زنانند که باید عفت دودمان را حفظ کنند، و اینها چیزهایی است که نسل پاک و فرزندان حلال زاده به وسیله آنان حاصل می شود.
← آمرزش
بیعت زنان با پیامبر - الله علیه وآله-، مورد تشویق خداوند:یـایها النبی اذا جاءک المؤمنـت یبایعنک... فبایعهن واستغفر لهن الله ان الله غفور رحیم. «ای پیامبر چون زنان با ایمان نزد تو آیند که (با این شرط) با تو بیعت کنند که چیزی را با خدا شریک نسازند و دزدی نکنند و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند و بچه های حرامزاده پیش دست و پای خود را با بهتان (و حیله) به شوهر نبندند و در (کار) نیک از تو نافرمانی نکنند با آنان بیعت کن و از خدا برای آنان آمرزش بخواه زیرا خداوند آمرزنده مهربان است.» تعبیر «اذا جاءک المؤمنات یبایعنک» و نیز «واستغفر لهن» برای تشویق زنان به بیعت با پیامبر-صلی الله علیه و آله وسلم - است. و طبعا بیانگر اهمیت آن است.
پذیرش بیعت نساء
...
wikifeqh: بیعت_نساء_(قرآن)