[ویکی فقه] سی امین سوره قرآن کریم، سوره روم می باشد که از آن در باب صلات سخن گفته اند.
خداوند در آغاز این سوره، از پیروزی روم پس از شکست خوردن از ایران خبر می دهد. این پیشگویی و حادثه مربوط به صدر اسلام است و در واقع به پیروزی امت مسلمان پس از شکست از دو اَبَرقدرت آن روز جهان ، نوید می دهد و تقویتی است برای مسلمانان آن روز که مورد آزار مشرکان مکه قرار داشتند، و آینده ای تابناک را در افق حیات بشری نشان می دهد.
قیامت کبری
بعد از بیان این نوید و وعده به مسلمانان، منتقل می شود به وعده گاه اکبر که قیامت و یوم الوعدش گویند، روزی که تمامی افراد و اقوام در آن روز به سوی خدا بازمی گردند، آن گاه به استدلال بر مساله معاد پرداخته، سپس کلام را به آیات ربوبیت معطوف می دارد و صفات خاصه خدا را برمی شمارد، و در آخر، سوره را با وعده نصرت به رسول گرامی اش ختم می کند، و در فرا رسیدن این وعده تاکید بلیغ نموده و می فرماید: فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا یَسْتَخِفَّنَّکَ الَّذِینَ لا یُوقِنُونَ؛ صبر کن که وعده خدا حق است، و کسانی که یقین ندارند تو را در کارت سست نسازند. در چند آیه قبل نیز فرموده بود: کانَ حَقًّا عَلَیْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ ؛ یاری ما برای مؤمنین حقی است بر ما.
غرض سوره
پس معلوم شد که غرض سوره وعده دادن قطعی خدا به یاری دین است، و اگر قبل از بیان این غرض، مساله وعده غلبه روم را در چند سال بعد ذکر کرد، برای این است که مؤمنین وقتی دیدند که وعده غلبه روم عملی شد، یقین کنند که وعده دیگر خدا نیز عملی خواهد شد، و نیز یقین کنند که وعده آمدن قیامت هم، مانند سایر وعده هایش عملی می شود، آری عقل هر عاقلی حکم می کند که وقتی خدای تعالی دو تا از وعده هایش را عملی کرد سایر وعده هایش نیز عملی می شود، و باید از خطرهایی که وعده آن را می دهد بر حذر بود.
ویژگی های سوره
...
خداوند در آغاز این سوره، از پیروزی روم پس از شکست خوردن از ایران خبر می دهد. این پیشگویی و حادثه مربوط به صدر اسلام است و در واقع به پیروزی امت مسلمان پس از شکست از دو اَبَرقدرت آن روز جهان ، نوید می دهد و تقویتی است برای مسلمانان آن روز که مورد آزار مشرکان مکه قرار داشتند، و آینده ای تابناک را در افق حیات بشری نشان می دهد.
قیامت کبری
بعد از بیان این نوید و وعده به مسلمانان، منتقل می شود به وعده گاه اکبر که قیامت و یوم الوعدش گویند، روزی که تمامی افراد و اقوام در آن روز به سوی خدا بازمی گردند، آن گاه به استدلال بر مساله معاد پرداخته، سپس کلام را به آیات ربوبیت معطوف می دارد و صفات خاصه خدا را برمی شمارد، و در آخر، سوره را با وعده نصرت به رسول گرامی اش ختم می کند، و در فرا رسیدن این وعده تاکید بلیغ نموده و می فرماید: فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا یَسْتَخِفَّنَّکَ الَّذِینَ لا یُوقِنُونَ؛ صبر کن که وعده خدا حق است، و کسانی که یقین ندارند تو را در کارت سست نسازند. در چند آیه قبل نیز فرموده بود: کانَ حَقًّا عَلَیْنا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ ؛ یاری ما برای مؤمنین حقی است بر ما.
غرض سوره
پس معلوم شد که غرض سوره وعده دادن قطعی خدا به یاری دین است، و اگر قبل از بیان این غرض، مساله وعده غلبه روم را در چند سال بعد ذکر کرد، برای این است که مؤمنین وقتی دیدند که وعده غلبه روم عملی شد، یقین کنند که وعده دیگر خدا نیز عملی خواهد شد، و نیز یقین کنند که وعده آمدن قیامت هم، مانند سایر وعده هایش عملی می شود، آری عقل هر عاقلی حکم می کند که وقتی خدای تعالی دو تا از وعده هایش را عملی کرد سایر وعده هایش نیز عملی می شود، و باید از خطرهایی که وعده آن را می دهد بر حذر بود.
ویژگی های سوره
...
wikifeqh: ایرانیان در جنگ با رومیان، «روم» نامیده شده است. منظور از روم در آیه یعنی «امپراطوری بیزانس» که برشام وفلسطین تسلّط داشته در بعضی از قبایل جزیرة العرب هم نفوذ وقدرتی به هم رسانیده بود. این سوره شانزدهمین سوره ای است که با حروف مقطعه آغاز می شود و از نظر حجم از سوره های مثانی و در حدود یک حزب قرآن است.
نهی از رباخواری، دستگیری از مستمندان و خویشان و دادن مال به کسانی که حقی دارند از احکام این سوره است. شرح و تبیین بخشی از قوانین خلقت و سُنن الهی مانند مسأله زوجیت، مودت و رحمت فطری میان انسان ها، اختلاف شب و روز و زبان ها و رنگ ها، نزول باران و احیای زمین مرده به آب باران، قوام آسمان و زمین در فضا، و تأثیر اعمال انسان در ظهور فتنه و فساد به عنوان کیفر اعمال، و مسأله اختلاف، تفرقه و گره گرایی و زیان ها و آثار منفی آن در دین و جامعه و اشاره به اینکه هر گروهی به آنچه در دست دارد شادمان است، از موضوعات این سوره است.
نهی از رباخواری، دستگیری از مستمندان و خویشان و دادن مال به کسانی که حقی دارند از احکام این سوره است. شرح و تبیین بخشی از قوانین خلقت و سُنن الهی مانند مسأله زوجیت، مودت و رحمت فطری میان انسان ها، اختلاف شب و روز و زبان ها و رنگ ها، نزول باران و احیای زمین مرده به آب باران، قوام آسمان و زمین در فضا، و تأثیر اعمال انسان در ظهور فتنه و فساد به عنوان کیفر اعمال، و مسأله اختلاف، تفرقه و گره گرایی و زیان ها و آثار منفی آن در دین و جامعه و اشاره به اینکه هر گروهی به آنچه در دست دارد شادمان است، از موضوعات این سوره است.
wikishia: مصحف سی امین سوره و در ترتیب نزول هشتاد و چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره انشقاق و پس از آن سوره عنکبوت نازل شده است.
تعداد آیات این سوره از نظر اهل مکه و پیشینیان اهل مدینه 59 آیه و از نظر دیگران 60 آیه است. قراء کوفه «الم» را یک آیه و غیرکوفیان و پسینیان اهل مدینه «غُلِبَتِ الرُّومُ» را یک آیه و نیز غیرکوفیان و پیشینیان مدینه «فِی بِضْعِ سِنِینَ» را آیه ای و «یُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ» را نیز پیشینیان اهل مدینه آیه ای می دانند.
ابی بن کعب از پیامبر صلی الله علیه وآله روایت کرده که فرمود: هر که این سوره را قرائت کند ده برابر اجر ملائکه ای که بین آسمان و زمین مشغول تسبیح پروردگار بوده به او اجر داده شده و آنچه را که در آن روز و شب از او ثواب فوت شده باشد به او داده خواهد شد.
غرض سوره وعده دادن قطعی خدا به یاری دین است، و اگر قبل از بیان این غرض، مساله وعده غلبه روم را در چند سال بعد ذکر کرد، برای این است که مؤمنین وقتی دیدند که وعده غلبه روم عملی شد، یقین کنند که وعده دیگر خدا نیز عملی خواهد شد، و نیز یقین کنند که وعده آمدن قیامت هم، مانند سایر وعده هایش عملی میشود، آری عقل هر عاقلی حکم می کند که وقتی خدای تعالی دو تا از وعده هایش را عملی کرد سایر وعده هایش نیز عملی می شود، و باید از خطرهایی که وعده آن را می دهد بر حذر بود.
تعداد آیات این سوره از نظر اهل مکه و پیشینیان اهل مدینه 59 آیه و از نظر دیگران 60 آیه است. قراء کوفه «الم» را یک آیه و غیرکوفیان و پسینیان اهل مدینه «غُلِبَتِ الرُّومُ» را یک آیه و نیز غیرکوفیان و پیشینیان مدینه «فِی بِضْعِ سِنِینَ» را آیه ای و «یُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ» را نیز پیشینیان اهل مدینه آیه ای می دانند.
ابی بن کعب از پیامبر صلی الله علیه وآله روایت کرده که فرمود: هر که این سوره را قرائت کند ده برابر اجر ملائکه ای که بین آسمان و زمین مشغول تسبیح پروردگار بوده به او اجر داده شده و آنچه را که در آن روز و شب از او ثواب فوت شده باشد به او داده خواهد شد.
غرض سوره وعده دادن قطعی خدا به یاری دین است، و اگر قبل از بیان این غرض، مساله وعده غلبه روم را در چند سال بعد ذکر کرد، برای این است که مؤمنین وقتی دیدند که وعده غلبه روم عملی شد، یقین کنند که وعده دیگر خدا نیز عملی خواهد شد، و نیز یقین کنند که وعده آمدن قیامت هم، مانند سایر وعده هایش عملی میشود، آری عقل هر عاقلی حکم می کند که وقتی خدای تعالی دو تا از وعده هایش را عملی کرد سایر وعده هایش نیز عملی می شود، و باید از خطرهایی که وعده آن را می دهد بر حذر بود.
wikiahlb: سوره_روم