امانت داری

این نوشتار یا بخش نیازمند ویکی سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوه نامه آن را ویکی سازی کنید و در پایان این الگو را بردارید.
• همانا خداوند به شما فرمان می دهد که امانت ها را به اهل آن بدهید.نساء، آیه ۵۸.• مؤمنان کسانی هستند که امانتها و پیمان خویش را رعایت می کنند.مومنون ۸• «خداوند هیچ پیامبری را بر نیانگیخته، جز به راستگویی و ادای امانت به نیکوکار و بدکار» -> جعفر بن محمد امام ششم شیعیان
• «خداوند اجازه ترک سه چیز را به هیچ کس نداده: یکی رد امانت (به صاحبش) می باشد چه نیکوکار باشد چه بدکار... .» -> محمد بن علی امام پنجم شیعیان،اصول کافی، ج ۲، ص ۸۵.
• «ای علی! امانت را به نیکوکار و بد کار پس بده، کم باشد یا زیاد، حتّی نخ و سوزن.» -> حضرت محمد بن عبدالله،
• . -> خطاب به علی بن ابیطالب سه بار تکرار فرمودند،بحارالانوار، ج ۷۷، ص ۲۷۵
• «امانتها را رد کنید، گرچه به قاتلان پیامبران باشد.» -> حضرت محمد بن عبدالله،یکی ازوصیت های ایشان،
• «بر شما باید به ادای امانت، به خدا سوگند اگر قاتل پدرم حسین بن علی ـ علیه السلام ـ شمشیری را که با آن پدرم را به قتل رسانده، نزد من امانت گذارد به او بر می گردانم.» -> علی بن حسین امام چهارم شیعیان،بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۱۱۴
• «سر اسلام، امانتداری است.». -> علی بن ابیطالب،شرح غررالحکم، ج ۴، ص ۴۷
• «وقتی خدا بنده ای را دوست بدارد، امانتداری را محبوب او می گرداند.» -> علی بن ابیطالب،شرح غررالحکم، ج ۳، ص ۱۴۰.
• «امت من همیشه در خیر و سلامت است تا زمانی که به یکدیگر خیانت نورزند و ادای امانت کنند.». -> حضرت محمد بن عبدالله،بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۱۷۲

[ویکی فقه] ودیعه از«ودع» به معنای ترک کردن آمده است و چون در نزد امانت گیرنده ترک شده است ودیعه گویند و امانت از «امن» به معنای ایمنی و اطمینان و امانت را هم امانت گویند چون شخص امانت گذار از خیانت آن کسی که امانت پیش اوست مطمئن و ایمن است. در بیان عرف و اندیشمندان اسلامی امانت -هر چه باشد- به معنای چیزی است که نزد غیر به ودیعه بسپارند تا آن را برای سپارنده حفظ کند و سپس به وی برگرداند.
در قرآن مجید امانت به صورت مفرد یا جمع بارها تکرار شده است. در آیات قرآن کریم درباره شش نفر از پیامبران بزرگ الهی یعنی حضرت نوح و هود و صالح و لوط و شعیب و موسی (علیهم السلام) جمله «اِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ اَمِینٌ؛ من برای شما فرستاده امینی هستم»، دیده می شود که نشان واضحی از اهمیت این فضیلت اخلاقی است که در کنار امر رسالت قرار گرفته، و بدون آن هرگز اعتماد امت ها به رسولان جلب نمی شد.خداوند در قرآن کریم می فرماید: «وَالَّذِینَ هُمْ لاَِماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ؛ و آن ها که امانت ها و عهد خود را رعایت می کنند.» در این آیه به برجسته صفات مومنان راستین یعنی حفظ امانت و پای بندی به عهد و پیمان اشاره شده است. قابل توجه این است که «امانات» در این جا به صورت جمع ذکر شده که اشاره به انواع و اقسام امانت است و بسیاری از مفسران قائل هستند که امانت در این آیه، تنها شامل امانت های مالی نیست بلکه شامل امانات معنوی مانند قرآن و آیین خدا و عبادات، وظائف شرعیه و هم چنین شامل نعمت های مختلفی که خداوند به انسان داده است می شود و از این جا روشن می شود که مومنان واقعی و انسان های شایسته کسانی هستند که تمام این امانت ها را مراعات کنند و مراقب حفظ همه آن ها باشند.تعبیر به «راعون» که از ماده رعایت است (توجه داشته باشید که این واژه از ماده «رعی» به معنی مراقبت از گوسفندان به هنگام چرا گرفته شده است) نشان می دهد که منظور از آن چیزی بیش از ادای امانت است بلکه مراقبت همه جانبه از آن را توصیه می کند.
امانت داری در روایات
در احادیثی هم که از پیامبر(ص) و امامان معصوم(علیهم السلام) به ما رسیده است اهمیت فوق العاده ای به این مسأله داده شده است، حتی گاهی از امانت به عنوان یکی از اصول اساسی مشترک در میان همه ادیان آسمانی یاد شده است:در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است:«خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نکرد، مگر این که راست گویی و اداء امانت نسبت به نیکوکار و بدکار جزء تعلیمات او بود» شخصی به حضرت صادق(ع) گفت: «ابن أبی یعفور خدمت شما سلام عرض می کرد. فرمود: «بر تو و بر او سلام. وقتی پیش او رفتی سلام به او برسان و به او بگو جعفر بن محمد می گفت: توجه کن به آن چیزی که به واسطه آن حضرت امیر المؤمنین(ع) نزد رسول خدا(ص) به آن مقام رسید. پس به آن ملازم شو. همانا علی(ع) بدان پایه پیش رسول خدا(ص) نرسید مگر به راستی گفتار و دادن امانت». این روایات که تنها گلچینی از روایات مربوط به امانت در منابع اسلامی است به خوبی نشان می دهد که امانت چه جایگاهی در میان تعلیمات اسلامی دارد و خیانت تا چه حد زیانبار، ویران گر و مایه بدبختی و دوری از خدا است.
تبیین شاخه های امانت
امانت معنی بسیار وسیع و گسترده ای دارد که شامل تمام مواهب الهی و نعمت های خدادادی می شود. از قرآن مجید و اسلام و ایمان و ولایت گرفته تا کوچک ترین مواهب مادی و معنوی همه در مفهوم وسیع امانت داخل می شود.احادیثی که می گوید امانت موجب غنی و بی نیازی، و خیانت موجب فقر است، ناظر به امانت های مالی و مادی است.ولی آیات و روایاتی که اشاره به عرضه شدن امانت به آسمان ها و زمین می کند به یقین به معنی امانت مادی و مالی نیست بلکه فراتر از آن است و ناظر به امانت های معنوی می باشد.در حدیثی در مورد امیرمؤمنان(ع) می خوانیم هنگامی که وقت نماز فرا می رسید حال او دگرگون می شد و هنگامی که از آن حضرت سؤال می کردند می فرمود: «وقت نماز رسیده همان وقت امانتی که خداوند آن را بر آسمان ها و زمین عرضه داشت و از حمل آن ابا کردند و ترسان شدند». در حدیثی دیگر از امام صادق(ع) می خوانیم: هنگامی که خداوند ارواح پیغمبر(ص) و فاطمه زهرا(ع) و ائمه معصومین(ع) را آفرید سخنانی فرمود: «ولایت آن ها امانتی در نزد خلق من است» از احادیث دیگری استفاده می شود که خلافت رسول اللّه(ص) امانت است. یا این که نماز و زکات و حج امانت است. و یا همسران نزد شما امانت الهی هستند. به هر حال امانت و خیانت را نمی توان در عمل خاص و برنامه معینی محدود ساخت؛ چرا که آثار و پیامدهای آن نیز تنها در بخش امانت و خیانت مالی محدود نمی شود.
آثار فردی امانت داری
...