سوء ظن

سوءظن یا شک به معنای «گمان بد» در مقابل «حسن ظن» به معنای «گمان نیک» می باشد. اگر به فردی که او را کاملاً نمی شناسیم یا به کاری که از درستی آن اطمینان نداریم، گمان بد داشته باشیم، می گویند به او به آن سوء ظن داریم.
در لغت به معنای «گمان نیک» در مقابل سوء ظن به معنای «گمان بد» می باشد. در اصطلاح یعنی تا زمانی که بد یا اشتباه بودن فرد یا کاری مشخص نشده باشد، فرض را بر درستی آن گذاشتن. اگر به فردی که او را کاملاً نمی شناسیم یا به کاری که از درستی آن اطمینان نداریم، گمان نیک داشته باشیم، می گویند به او به آن حسن ظن داریم.

سوءظن (ابهام زدایی). سوءظن ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
سوءظن (فیلم)
سوءظن (فیلم ۱۹۴۱)

سوءظن (فیلم ۱۳۷۱). سوءظن (فیلم) فیلمی به کارگردانی کاظم معصومی و نویسندگی علی ژکان ساختهٔ سال ۱۳۷۱ است.
ابوالفضل پورعرب
مهناز افضلی
محبوبه بیات
پرویز بزرگی
حمید رمضان
اسفندیار مهرتاش
هوشنگ هدایتی
احمد احمدی مطلق
امیر قهرمانی

سوءظن (فیلم ۱۹۴۱). سوءظن (انگلیسی: Suspicion) فیلمی در ژانر مرموز به کارگردانی آلفرد هیچکاک است که در سال ۱۹۴۱ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به جوآن فونتین، کری گرانت، سدریک هاردویک، نیگل بروس، دوریس لوید و می ویتی اشاره کرد.
۱۴ نوامبر ۱۹۴۱ (۱۹۴۱-11-۱۴)

سوءظن (فیلم). سوءظن (فیلم) فیلمی به کارگردانی کاظم معصومی و نویسندگی علی ژکان ساختهٔ سال ۱۳۷۱ است.

سوءظن (مجموعه تلویزیویی). سوءظن یک مجموعه تلویزیونی محصول سال ۱۳۷۴ به کارگردانی عبدالرضا اکبری، نویسندگی و تهیه کنندگی می باشد که از برنامه «سیمای خانواده» شبکه ۱ پخش شد.
پرویز بذرپیشه
رحمان مقدم
سروش خلیلی
علی یعقوب پور
غلامرضا اصانلو
فرخ لقا هوشمند
نصرت دستمردی

[ویکی فقه] سوء ظنّ خطور گمان بد نسبت به خداوند و یا مؤمن است که در روایات از آن نهی شده است. بدبینی و منفی نگری و سوء ظن یکی از رذایل اخلاقی و صفات روانی بد می باشد و با اثر بدی که روی خود شخص و اطرافیانش می گذارد، نه تنها از نظر اسلام، گناه محسوب می شود؛ بلکه زندگی را در کام انسان تلخ و غیر قابل تحمل می کند.
این صفت رذیله نتیجه ترس و ضعف نفس است، زیرا که هر ترسوی ضعیف النفسی، هر فکر فاسدی که به خاطرش می گذرد و به قوه واهمه او در می آید اعتقاد می کند و پی آن می رود. و این صفت خبیثه از مهلکات عظیمه است. خداوند عالم می فرماید: «یا ایُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثیرا مِنَ الظَّنِّ انَّ بَعْضَ الظَّنِّ اثْمٌ؛ یعنی: ای گروه مؤمنین، اجتناب کنید از بسیاری از گمان به درستی که بعضی از گمان ها گناه است.» و در جای دیگر می فرماید: «وَ ظَنَنْتُمْ ظَنَّ السُّوْءِ وَ کُنْتُمْ قَوْما بُورا؛ یعنی: گمان بد بردید، و شما قومی بودید به هلاکت رسیده». و حضرت امیرالمؤمنین (علیه السّلام) می فرماید: «باید امر برادر مؤمن خود را به بهترین محامل حمل کنی. و باید به سخنی که از برادر تو سرزند گمان بد نبری مادامی که محمل خوبی از برای آن بیابی». و مروی است که: «خداوند متعال حرام کرده است از هر مسلمی خون او را و عرض او را و ظن بد به او بردن را». و همین مذمت از برای ظن بد کافی است که آن را قرین کشتن مسلم و دست اندازی به حریم و عرض او نموده. و شکی نیست که هر کس در باطن، بد به دیگری برد و او را به شر و فساد نسبت دهد در ظاهر به نظر حقارت او را می بیند، و اکرام او را آن گونه که سزاوار است بجا نمی آورد. و در حقوق او کوتاهی می کند. بلکه مضایقه از غیبت، و اظهار آنچه گمان به او برده نمی کند. و همه این امور منشا هلاکت او می شود.
کاربرد سوء ظنّ در فقه
از آن به مناسبت در باب جهاد و شهادات سخن گفته اند.
مفهوم شناسی
ظن، اسم است برای آنچه که از نشانه و اماره ای حاصل می شود؛ هر وقت آن نشانه قوی باشد، ظن به علم منتهی می شود و هر وقت نشانه به صورت جدی ضعیف شود، از توهم تجاوز نمی کند. می توان گفت: ظن یک معنا و اصل بیشتر ندارد و آن اعتقاد ضعیف پیدا کردن بدون استناد به دلیل قاطع است؛ چه این اعتقاد حق باشد و چه باطل. ترکیب ظن با کلمة سوء، به معنای گمان زشت و ناپسند است؛ بدگمانی یکی از زشت ترین رذایل اخلاقی است.
تفسیر گمان های زیاد در آیه
...