احمد بن اسحاق قمی

احمد بن اِسحاق قُمی ( ـ۲۶۳ق)
محدث شیعی و از اصحاب امام جواد (ع) و امام هادی (ع) و امام عسکری (ع). بزرگ شیعیان قم و از وکلا و خواص اصحاب امام حسن عسکری (ع) بوده است. گویند امام عصر (عج) را نیز ملاقات کرده است. در سفری به حُلوان درگذشت و آرامگاه او در سرپل ذهاب کنونی زیارتگاه مردم است. کتاب علل الصّلوۀ از اوست.

[ویکی فقه] احمد بن اسحاق قمی از افراد مورد اعتماد امام جواد (علیه السلام)، امام هادی (علیه السلام)، و امام عسکری (علیه السّلام) می باشد که واسطه بین مردم منطقه خود با این سه امام بزرگوار بود. و از وکلای حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می باشد.
احمد بن اسحاق قمی، بزرگ شیعیان قم و از اصحاب امام جواد، هادی و عسکری علیهم السّلام بود. زمان امام عسکری علیه السّلام به دیدن حضرت صاحب الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شرفیاب شد او از وکلای حضرت عسکری (علیه السّلام) و حضرت مهدی (علیه السّلام) بود.
شأن و رتبه
در خاندان امامت از شان و مرتبۀ والایی نیز برخوردار بود. احمد بن اسحاق گوید: بر امام عسکری علیه السّلام وارد شدم و خواستم از جانشین پس از وی پرسش کنم؛ او آغاز سخن کرد و فرمود: ای احمد بن اسحاق! خدای سبحانه و تعالی از زمان آدم (علیه السّلام) زمین را خالی از حجت نگذاشته است و تا روز قیامت نیز از حجت خالی نخواهد گذاشت. به واسطۀ او بلا را از اهل زمین دفع می کند و باران می فرستد و برکات زمین را بیرون می آورد. پرسیدم: ای فرزند رسول خدا ! امام و جانشین پس از شما کیست؟ حضرت شتابان برخاست و داخل خانه شد و سپس برگشت، در حالی که بر شانه اش کودکی سه ساله بود که صورتش مانند ماه شب چهارده می درخشید. پس فرمود: ای احمد بن اسحاق! اگر نزد خدای سبحانه و تعالی و حجت های او گرامی نبودی، این فرزندم را به تو نمی نمودم. او هم نام و هم کنیه رسول خدا (صلی الله علیه واله وسلم) است، کسی است که زمین را پر از عدل و داد می کند؛ همچنان که پر از ظلم و جور شده باشد. ای احمد بن اسحاق! مثل او در این امت، مثل خضر و ذوالقرنین است، او غیبتی طولانی خواهد داشت که هیچ کس در آن نجات نمی یابد، مگر کسی که خدای سبحانه و تعالی او را در اعتقاد به امامت ثابت بدارد و در دعا به تعجیل فرج موفق سازد.پرسیدم: ای مولای من! آیا نشانه ای هست که قلبم بدان آرام گیرد؟ آن کودک به زبان عربی فصیح به سخن درآمد و فرمود: انا بقیة الله فی ارضه و المنتقم من اعدائه فلا تطلب اثرا بعد عین یا احمد بن اسحاق؛ من بقیت الله در زمین خدا هستم و منتقم از دشمنان اویم، ای احمد بن اسحاق! پس از مشاهده، جست وجوی نشانه مکن.شاد و خرم بیرون آمدم و فردای آن روز نزد امام عسکری (علیه السّلام) بازگشتم و گفتم: ای فرزند رسول خدا! شادی من به واسطۀ منتی که بر من نهادید، بسیار است. بفرمایید آن سنتی که از خضر و ذو القرنین دارد چیست؟ فرمود: ای احمد! غیبت طولانی. گفتم: ای فرزند رسول خدا! آیا غیبت او به طول خواهد انجامید؟ فرمود: ای و ربی حتی یرجع عن هذا الامر اکثر القائلین به فلا یبقی الا من اخذ الله عهده بولایتنا و کتب فی قلبه الایمان و ایده بروح منه یا احمد بن اسحاق هذا امر من امر الله و سر من سر الله و غیب من غیب الله فخذ ما آتیتک و اکتمه و کن من الشاکرین تکن غدا فی علیین:به خدا سوگند! چنین است. تا به اندازه ای که بیشتر معتقدان به او بازگردند و باقی نماند، مگر کسی که خدای سبحانه و تعالی عهد و پیمان ولایت ما را از او گرفته و ایمان را در دلش نگاشته و با روحی از جانب خود مؤید کرده باشد. ای احمد بن اسحاق! این امری از امر الهی و رازی از رازهای خداوند و غیبی از غیب پروردگار است. آنچه به تو دادم، بگیر و پنهان کن و از سپاسگزاران باش، تا فردا با ما در علیین باشی. از قرائن و شواهد دلالت کننده بر موقعیت ممتاز احمدبن اسحاق قمی نزد امام عسکری (علیه السلام) آن است که، امام عسکری (علیه السلام) پس از ولادت فرزند گرامی اش، حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، طی نامه ای به احمدبن اسحاق بشارت این ولادت را به وی ابلاغ کرده و علت این خبررسانی را وجاهت و شأن احمدبن اسحاق در نزد خود می داند.
تألیفات
برای احمدبن اسحاق قمی چند کتاب ذکر شده است: کتاب علل الصوم (یا علل الصلاة) و کتاب مسائل رجال، دربارۀ اصحاب امام هادی (علیه السلام).
وفات و محل دفن
...