کلمه جو
صفحه اصلی

حدیث ثقلین

دانشنامه عمومی

حدیث ثَقَلین (دو گرانسنگ) یکی از حدیث های متواتر پیامبر اسلام است.
صحیح ترمذی، ج ۵، ص ۶۶۳–۶۶۲، ۳۲۸ به نقل از بیش از ۳۰ نفر از اصحاب
مستدرک حاکم، فصل «فضیلت اصحاب»، ج ۳، ص ۱۰۹، ۱۱۰، ۱۴۸، ۵۳۳، حاکم نوشته که این حدیث صحیح می باشد بر اساس نظر شیخین (بخاری و مسلم)
سنن ابن ماجه، ج ۲، ص ۴۳۲
مسند احمد بن حنبل، ج ۳، ص ۱۴، ۱۷، ۲۶، ۵۹، ج ۴، ص ۳۶۶، ۳۷۲–۳۷۰
فضایل صحابه، احمد بن حنبل، ج ۲، ص ۵۸۵، حدیث ۹۹۰
خصایص نسایی، ص ۲۱، ۳۰
صواعق المحرقه، ابن حجر هیثمی، فصل ۱۱، بخش ۱، ص ۲۳۰
کبیر طبرانی، ج ۳، ص ۶۳–۶۲، ۱۳۷
کنزالعمال، متقی هندی، فصل اعتصام به حبل ا…ه ج ۱، ص ۴۴
تفسیر ابن کثیر، ج ۴، ص ۱۱۳، زیر تفسیر آیه ۴۲:۲۳
طبقات الکبری، ابن سعد، ج ۲، ص ۱۹۴، چاپ لبنان
الجمیع الصغیر، سیوطی، ج ۱، ص ۳۵۳ و نیز در جلد ۲
مجمع الزوائد، هیثمی، ج ۹، ص ۱۶۳
فاتح الکبیر، بنهانی، ج ۱، ص ۴۵۱.
جامع الاصول، ابن اثیر، ج ۱، ص ۱۸۷
تاریخ ابن عساکر، ج ۵، ص ۴۳۶
درالمنثور، حافظ سیوطی، ج ۲، ص ۶۰
ینابیع الموده، قندوزی حنفی، ص ۳۸، ۱۸۳
انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله وعترتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا ابدا: کتاب الله فیه الهدی والنور حبل ممدود من السماء الی الارض وعترتی اهل بیتی وان اللطیف الخبیر قد اخبرنی انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض وانظروا کیف تخلفونی فیهما
«من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می گذارم یکی کتاب خدا قرآن و دیگری عترتم اهل بیت را. تا وقتی که از این دو تمسک جویید، هرگز گمراه نخواهید شد و این دو یادگار من هیچ گاه از هم جدا نمی شوند. تا کنار حوض کوثر بر من وارد شوند.»
همچنین ام سلمه از پیامبر اسلام حدیثی با همان مضمون حدیث ثقلین نقل می کند که وی گفت: «علی با قرآن است و قرآن با علی است، آن ها از هم جدا نمی شوند تا اینکه در حوض بر من وارد شوند».

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حدیث ثقلین، حدیثی متواتر از پیامبر اکرم در باره ارزش و جای گاه قرآن و عترت نبوی می باشد.
در لغت ، ثَقَلْ به معنای بار و کالای مسافر و هر شیء گران بها و ارزشمندی است که باید در نگهداری آن کوشش شود. برخی از اهل لغت ، ثِقْل و ثَقَل را به یک معنا دانسته اند، اما برخی دیگر میان آن دو تفاوت قائل شده اند. جمع هر دو واژه « اثقال » است.
واژه ثقل در قرآن
واژه ثِقْل یا ثَقَل در قرآن به کار نرفته، اما اَثقال در چند آیه و ثَقَلان فقط در یک آیه به کار رفته است. عموم مفسران مراد از صورت اخیر را دو گروه جن و انس و معدودی از مفسران هم مراد از آن را قرآن و عترت دانسته اند. این واژه در دسته ای از روایات نیز، به تَبَع قرآن، به جن و انس اطلاق شده است. در دسته ای دیگر مراد از این واژه را قرآن و عترت ( اهل بیت ) دانسته اند، که بر گرفته از حدیثِ مورد بحث در این مقاله است.
محتوای حدیث ثقلین
در این حدیث ، پیامبراکرم امت خود را به حرمت نهادن به دو شیء گران قدر ( ثقلین ) سفارش و سپس آن دو را کتاب و عترت (اهل بیت) معنا کرده اند.حدیث، به سبب کاربرد همین واژه، به «ثَقَلَین» یا «ثِقْلَین» مشهور است.برخی مفسران و لغت نویسان ، به پیروی از قرآن، ضبط اول را بر گزیده اند و برخی دیگر ضبط دوم را ترجیح داده اند.
وجه تسمیه عترت و قرآن به ثقلین
...


کلمات دیگر: