کلمه جو
صفحه اصلی

سوره ق

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سوره ق پنجاهمین سوره قرآن است و بستر کلی این سوره، معاد و احوال قیامت است و در کنار این مسئله از خلقت انسان تا مرگش و پس از مرگ و بعضی از پدیده های آفرینش سخن به میان آورده است.
در بیانی تفصیلی، این سوره مساله دعوت اسلام را بیان می کند. و به آنچه در این دعوت است اشاره می کند، یعنی انذار به معاد و انکار مشرکین به معاد، و تعجبی که از آن داشتند که بعد از مردن و بطلان شخصیت آدمی و خاک شدنش چگونه دوباره زنده می شود و به همان صورت و وضعی که قبل از مرگ داشت برمی گردد؟ آن گاه تعجب آنان را رد می کند به این که علم الهی محیط به ایشان است، و کتاب حفیظ که هیچ یک از احوال خلقش و هیچ حرکت و سکون آن ها- چه خردش و چه کلانش- از قلم آن کتاب نیفتاده نزد او است. آن گاه این منکرین را تهدید می کند که اگر به راه نیایند بر سرشان همان خواهد آمد که بر سر امت های گذشته و هلاک شده آمد.و آن گاه برای بار دوم باز به علم و قدرت خدای تعالی پرداخته از راه تدبیری که در خلقت آسمان ها و آراستن آن با ستارگان بی حرکت و با حرکت و تدابیر دیگری که به کار برده و نیز تدبیری که در خلقت زمین به کار برده و آن را گسترده و کوه های ریشه دار در آن جایگزین ساخته، گیاهان نر و ماده در آن رویانیده و نیز به این که آب را از آسمان فرستاده و ارزاق بندگان را تامین نموده و زمین را با آن آب زنده کرده است، علم و قدرت او را اثبات می کند.و به همین منظور، به بیان حال انسان می پردازد که از اولین روزی که خلق شده و تا زنده است در تحت مراقبت شدید و دقیق قرار دارد، حتی یک کلمه در فضای دهانش نمی آورد، و از این بالاتر یک خاطره را در دلش خطور نمی دهد، و نفسش آن را وسوسه نمی کند، مگر آن که همه اش را ثبت می کنند. و آن گاه بعد از آن که مرد با او چه معامله ای می شود و بعد از زنده شدنش برای پس دادن حساب، هم چنان در تحت مراقبت هست تا آن که از حساب فارغ شود، یا به آتش در آید اگر از تکذیب کنندگان حق باشد، و یا به بهشت و قرب پروردگار اگر از متقین باشد.
برخی آیات برجسته
زمینه گفتار در این سوره مساله معاد است، و یکی از آیات برجسته آن آیه «لقد کنت فی غفلة من هذا فکشفنا عنک غطاءک فبصرک الیوم حدید» و یکی دیگر آیه « نقول لجهنم هل امتلات و تقول هل من مزید »و یکی هم آیه «لهم ما یشاؤن فیها و لدینا مزید» است.
ویژگی های سوره ق
۱. این سوره ۴۵ آیه ، ۳۵۷ یا ۳۷۵ کلمه و ۱۴۹۴ یا ۱۵۰۷ حرف دارد.۲. در ترتیب نزول ، سی و چهارمین و در ترتیب مصحف پنجاهمین سوره است.۳. پس از سوره مرسلات و پیش از سوره بلد و پیش از هجرت در مکه نازل شد؛ اما برخی آیه ۳۸ آن را مدنی دانسته اند.۴. از نظر کمیت، از سوره های مفصل و از نوع طوال (حدود نیم حزب قرآن) است.۵. بیست و هشتمین سوره ای است که با حروف مقطعه آغاز می شود.۶. گفته اند دو آیه منسوخ دارد.چون این سوره با حرف مقطعه و نورانی ((ق)) آغاز شده، به همین عنوان هم نام گرفته شده است.نام دیگر این سوره « باسقات » به معنای شیء بلند و مرتفع است که در آیه ده این سوره آمده است.
مطالب سوره ق
...


کلمات دیگر: