کلمه جو
صفحه اصلی

سید بحرالعلوم

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سیدمحمدمهدی بن سیدمرتضی طباطبایی نجفی بحرالعلوم (۱۱۵۵-۱۲۱۲ق/۱۷۴۲-۱۷۹۷م)، فقیه ، محدث ، حکیم ، ادیب و سردودمان آل بحرالعلوم و رئیس حوزه علمیه نجف و مرجع شیعیان در روزگار خود بود.
پدر او سیدمرتضی بن سیدمحمد (د ۱۲۰۴ق/۱۷۹۰م) که از عالمان دین بود، دو پسر داشت: سیدجواد، جد اعلای مرجع معاصر حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی (۱۲۹۲-۱۳۸۰ق/۱۸۷۵-۱۹۶۱م)، و سیدمحمدمهدی سردودمان آل بحرالعلوم. او در یکی از اجازاتش، خود را «حسنیِ حسینی» دانسته است. دلیل این انتساب دوگانه این است که در سلسله نسب او عبدالله محض نواده امام حسن مجتبی علیه السلام (۳-۵۰ق/۶۲۴-۶۷۰م) قرار دارد که از طریق مادرش، فاطمه دختر امام حسین علیه السلام به آن امام منسوب است. سیدمحمدمهدی در کربلا زاده شد.وی مجتهدی بنام و بلندآوازه بود، با مرگ استادش وحید بهبهانی ، بر مرجعیت و زعامت بی رقیب عراق و حوزه علمی نجف دست یافت. از ابتکارات او تقسیم کار میان عالمان و فقیهان برجسته، به منظور اداره حوزه و پاسخگویی سریع تر به مراجعات مردم بود. از این رو شیخ جعفر کاشف الغطا را به امر فتوا گماشت، شیخ حسین نجفی را به امامت نماز جماعت در نجف منصوب گرد، امور قضا را به شیخ محیی الدین واگذاشت، سیدمحمدجواد عاملی را به کار تألیف و تدوین فقه وادار کرد (که محصول تلاش های وی تألیف کتاب فقهی و مشهور مفتاح الکرامه بود) و خود به امور علمی و تحصیلی و اداره حوزه نجف اهتمام بیشتری ورزید. از این رو، در زمان ریاست بحرالعلوم، حوزه نجف تقویت شد.سـیـد مـهدی بحرالعلوم، شاگرد بزرگ و بزرگوار وحید بهبهانی است و از فقهای بزرگ است مـنظومه ای در فقه دارد که معروف است آرا و نظریات او مورد عنایت و توجه فقها است بحرالعلوم بـه عـلـت مقامات معنوی و سیر و سلوکی که طی کرده است، فوق العاده مورد احترام علمای شیعه است و تالی معصوم به شمار می رود کرامات فراوانی ازاو نقل شده است کاشف الغطا (شیخ جعفر) آتـی الـذکـر بـا تحت الحنک عمامه خود،غبار نعلین او را پاک می کرد بحر العلوم در سال ۱۱۵۴ یا ۱۱۵۵ متولد شده و در سال۱۲۱۲ ه ق درگذشته است.
زندگینامه
عـلا مـه دهر و وحید عصر، سید محمد مهدی بن سید مرتضی بن سید محمد بن سید عبدالکریم حسنی حسینی طباطبائی بروجردی الاصل نجفی المسکن، اعجوبه دهر، جامع منقول و معقول، و مرجع عصر و دوران خویش بود.سـیـد مرتضی طباطبائی بروجردی (ره) که از علما و مراجع کربلا بود، دارای دو فرزند می باشد، یـکی سید جواد که جد مرحوم آیة اللّه العظمی بروجردی (ره) است، و دیگری، سید محمد مهدی بحرالعلوم هر دو از بزرگان فقها و علمای اسلامی می باشند.سید محمد مهدی بحرالعلوم، پیش از پگاه عید فطر در سال ۱۱۵۵ ه ق در شب جمعه چشم به دنیا گـشـود. پدر ارجمندش می گوید: در آن شب که ولادت فرزندم مهدی بود، در عالم رؤیا امام هشتم (ع) را دیدم که شمع بزرگی را به شاگردش محمدبن اسماعیل بن بزیع می دهد محمد آن شمع را بر فراز بام منزل ما برده و روشن می کند ناگهان نور آن شمع تا آسمان بالا رفته و دنیا را فرا می گیرد.
ریحانه الادب، ج ۱، ص ۲۳۴، چاپ دوم اقبال .
سید بحرالعلوم پس از وفات استادش وحید بهبهانی (قدس سره)، رهبری کامل و زعامت و مرجعیت شیعه را به دست گرفت و دنیا در برابر این دریای دانش وبینش و تقوی و پارسائی و فضیلت خضوع نمود و آوازه او آفاق را پر کرد در این فرصت پیش آمده، برای اینکه بتواند به مسائل اجتماعی و مشکلات گوناگون وفراوان امت اسلام رسیدگی نماید و نظمی به حوزه های علمیه بدهد، تمام اوقات خودرا برای این کار وقف نمود و با کمال اخلاص و جدیت مشغول خدمت شد و بـرای ایـنکه بهتر به کارهایش برسد، از شخصیتهای برجسته ای که معاصر او بودند، دعوت به عمل آورد شـاگـرد بـزرگـوارش شیخ جعفر کاشف الغطا (ره) را برای فتوی و پاسخ به احکام شرعی تعیین نمود.و هـمـچـنین آیة اللّه شیخ حسین نجفی (ره) را که از علمای مقدس و پارسای نجف اشرف بود، به عـنـوان امام جماعت در مهم ترین و مشخص ترین مسجد،مسجد هندی نصب نمود و شیخ شریف الدین محی الدین را برای قضاوت و حل وفصل دعاوی مردم گماشت و خود بار سنگین تدریس و مشکلات حوزه و اداره امورمردم را بر دوش گرفت.
لقب بحرالعلوم
...


کلمات دیگر: