[ویکی فقه] از شخصیت های سرشناس صدر اسلام که در دوران زندگی خود دارای پست های مهم مختلفی بود، سلم بن زیاد بوده است که در دوران زندگی خود حکومت چندین خلیفه را درک کرد و به ویژه در دوران حکومت اموی، چهره ای شاخص و معروف بود. او به عنوان نماینده امویان بر خراسان و سیستان حکومت می کرد. وی از جمله والیانی است که در اواخر عمرش در مخالفت با حکومت اموی اقداماتی انجام داد. در این مقاله سعی شده است به زندگی و شخصیت او در دوران زندگی و همین طور به فعالیت های سیاسی و فتوحات او اشاره شود.
سلم بن زیاد فرزند زیاد بن ابیه، از نزدیکان معاویه است. زیاد کسی بود که معاویه او را برادر خود می نامید و نسب نامه ای ساختگی برای این منظور ایجاد نمود و به همین جهت در برخی کتب از وی به عنوان زیاد بن ابی سفیان یاد می شود. در برخی تواریخ نام او را مسلم نوشته اند که مسلما اشتباه است، چرا که زیاد پسری به نام مسلم نداشته است. البته در طبقات ناصری وی را سلام نیز نامیدند که آن هم مطمئنا نادرست است. سلم از قبیله آل زیاد است و با کنیه ابوحرب شناخته می شود. تاریخ تولد او به صورت دقیق در تاریخ ذکر نشده است که نشان از اختلافی بودن تاریخ ولادت اوست.طبری در کتاب خود سن او را در زمان به حکومت رسیدن سلم بر خراسان از سوی یزید بن معاویه بیست و چهار سال ذکر می کند، بنابراین وی متولد سال سی و هفتم هجری می باشد. مادر او را ام ولد دانستند. همسر او ام محمد دختر عبدالله بن عثمان بن ابی العاص بود که در زمانی که سلم والی خراسان بود، ام محمد با وی به خراسان رفته بود. وی نخستین زنی بود که به همراه سلم از نهر بلخ گذشت. از ازدواج این دو پسری به نام سغدی به دنیا آمد.
← آموزش علوم و فنون
در زمانی که معاویه به خلافت رسید پدر سلم؛ یعنی زیاد بن ابیه را حاکم بصره و خراسان نمود و با نفوذی که زیاد نزد معاویه داشت سلم نیز به سیستان رفت و با سن کم خود حاکم آن منطقه از سوی خلیفه شد. او توانست سرزمین های هند را به سیستان متصل کند و این کشور را فتح کند. در کتاب زین الاخبار آمده است که سلم در دوران معاویه والی خراسان شده بود که کاملا اشتباه است و سلم بالاترین پستی که از سوی معاویه گرفت، حکومت سیستان بود.در این دوره که سلم حاکم سیستان بود، برادر رتبیل که پادشاه دیار خود بود به یکی از شهرهای سیستان که آمل نام داشت، فرار کرد و مورد حمایت سلم قرار گرفت که معاویه از این موضوع ناراحت و غمگین شد، چرا که بعد از مرگ معاویه، برادر رتبیل طمع کرد و جنگی را برپا کرد. برادر رتبیل برخی مناطق هم چون زرنج را تصرف کرد و سلم با کمک نیروهای کمکی که از بصره رسید توانست غائله را بخواباند.
ربیع در دوران یزید بن معاویه
با به حکومت رسیدن یزید بن معاویه، سلم به عنوان حاکم خراسان انتخاب شد و به آن جا رفت، و جایگزین ولید بن عتبه بن ابی سفیان شد. ابن اثیر علت این کار یزید را این طور بیان کرد: علت این بود که سلم بر یزید وارد گردید. یزید به او گفت: ای اباحرب من امارت دو برادرت عبدالرحمن و عباد را به تو می سپارم. گفت: هر چه امیرالمؤمنین بخواهد رواست او هم خراسان و سیستان را به او سپرد. یزید در سال شصت و یک هجری و بعد از حادثه دلخراش عاشورا و شهادت امام حسین (علیه السّلام) سلم را والی سیستان کرد و سلم هم حاکم سیستان بود و هم خراسان.سلم در مجلس بزم و شراب یزید بن معاویه حضور می یافت و از افراد مورد اعتماد وی بود. یزید در این سال، سلم را که ۲۴ ساله بود، به ولایت خراسان و سیستان منصوب کرد. سلم بعد از گرفتن حکم از یزید، حارث بن معاویه حارثی جد عیسی بن شبیب را به خراسان فرستاد و خود او سوی بصره رفت و لوازم گرفت و سوی خراسان رفت. بعد از ورود به خراسان، سلم برادر خویش یزید بن زیاد را سوی سیستان فرستاد و حکومت آن جا را به او سپرد.
← لشکرکشی های سلم
...
سلم بن زیاد فرزند زیاد بن ابیه، از نزدیکان معاویه است. زیاد کسی بود که معاویه او را برادر خود می نامید و نسب نامه ای ساختگی برای این منظور ایجاد نمود و به همین جهت در برخی کتب از وی به عنوان زیاد بن ابی سفیان یاد می شود. در برخی تواریخ نام او را مسلم نوشته اند که مسلما اشتباه است، چرا که زیاد پسری به نام مسلم نداشته است. البته در طبقات ناصری وی را سلام نیز نامیدند که آن هم مطمئنا نادرست است. سلم از قبیله آل زیاد است و با کنیه ابوحرب شناخته می شود. تاریخ تولد او به صورت دقیق در تاریخ ذکر نشده است که نشان از اختلافی بودن تاریخ ولادت اوست.طبری در کتاب خود سن او را در زمان به حکومت رسیدن سلم بر خراسان از سوی یزید بن معاویه بیست و چهار سال ذکر می کند، بنابراین وی متولد سال سی و هفتم هجری می باشد. مادر او را ام ولد دانستند. همسر او ام محمد دختر عبدالله بن عثمان بن ابی العاص بود که در زمانی که سلم والی خراسان بود، ام محمد با وی به خراسان رفته بود. وی نخستین زنی بود که به همراه سلم از نهر بلخ گذشت. از ازدواج این دو پسری به نام سغدی به دنیا آمد.
← آموزش علوم و فنون
در زمانی که معاویه به خلافت رسید پدر سلم؛ یعنی زیاد بن ابیه را حاکم بصره و خراسان نمود و با نفوذی که زیاد نزد معاویه داشت سلم نیز به سیستان رفت و با سن کم خود حاکم آن منطقه از سوی خلیفه شد. او توانست سرزمین های هند را به سیستان متصل کند و این کشور را فتح کند. در کتاب زین الاخبار آمده است که سلم در دوران معاویه والی خراسان شده بود که کاملا اشتباه است و سلم بالاترین پستی که از سوی معاویه گرفت، حکومت سیستان بود.در این دوره که سلم حاکم سیستان بود، برادر رتبیل که پادشاه دیار خود بود به یکی از شهرهای سیستان که آمل نام داشت، فرار کرد و مورد حمایت سلم قرار گرفت که معاویه از این موضوع ناراحت و غمگین شد، چرا که بعد از مرگ معاویه، برادر رتبیل طمع کرد و جنگی را برپا کرد. برادر رتبیل برخی مناطق هم چون زرنج را تصرف کرد و سلم با کمک نیروهای کمکی که از بصره رسید توانست غائله را بخواباند.
ربیع در دوران یزید بن معاویه
با به حکومت رسیدن یزید بن معاویه، سلم به عنوان حاکم خراسان انتخاب شد و به آن جا رفت، و جایگزین ولید بن عتبه بن ابی سفیان شد. ابن اثیر علت این کار یزید را این طور بیان کرد: علت این بود که سلم بر یزید وارد گردید. یزید به او گفت: ای اباحرب من امارت دو برادرت عبدالرحمن و عباد را به تو می سپارم. گفت: هر چه امیرالمؤمنین بخواهد رواست او هم خراسان و سیستان را به او سپرد. یزید در سال شصت و یک هجری و بعد از حادثه دلخراش عاشورا و شهادت امام حسین (علیه السّلام) سلم را والی سیستان کرد و سلم هم حاکم سیستان بود و هم خراسان.سلم در مجلس بزم و شراب یزید بن معاویه حضور می یافت و از افراد مورد اعتماد وی بود. یزید در این سال، سلم را که ۲۴ ساله بود، به ولایت خراسان و سیستان منصوب کرد. سلم بعد از گرفتن حکم از یزید، حارث بن معاویه حارثی جد عیسی بن شبیب را به خراسان فرستاد و خود او سوی بصره رفت و لوازم گرفت و سوی خراسان رفت. بعد از ورود به خراسان، سلم برادر خویش یزید بن زیاد را سوی سیستان فرستاد و حکومت آن جا را به او سپرد.
← لشکرکشی های سلم
...
wikifeqh: سلم_بن_زیاد_بن_ابیه