عزیز مصر

در قرآن، لقبی که یوسف وقتی به حکومت مصر رسید به آن مشهور و ملقب شد. در سورۀ یوسف (۷۸، ۸۸) به یوسف، عزیز مصر خطاب شده است. در قرآن نام عزیز مصر نیامده ولی دوبار به وی اشاره شده است؛ نخستین بار در داستان یوسف از عزیز مصر با عبارت «برده ای که از مصر خریده شده» یاد شده است و بار دیگر از عزیز مصر با عبارت «سَیِّدُها» یعنی سرور آن زن، زلیخا، نام برده شده است. (یوسف، ۲۵). از آیات قرآن چنین برداشت می شود که، در آن زمان به صدراعظم شاه عَزیز می گفته اند. در تورات آمده که عزیز، رئیس نگهبانان و ناظر زندان بود و نامش را در تاریخ بوطیفار یا پوطیفار عنوان کرده اند.

[ویکی فقه] عزیز مصر به مرد درجه دوم دولت مصر که خزانه دار ،جانشین و فرمانده سپاه بوده گفته می شد.
عزیز در لغت به کسی گویند که در اثر نیرومندی، امرش غالب و جاری است و مقهور نمی شود و در اصطلاح به نخست وزیر یا بزرگِ وزیران و یا صدر اعظم پادشاه مصر، عزیز گفته می شد.

عزیز مصر در زمان حضرت یوسف
عزیز مصر، در زمان حضرت یوسف شخصی بوده به نام فوطیفار بن رویحب که در عهد فرعون زمان، ریان بن ولید، رئیس وزیران بوده است، (ریان بعد از آنکه به یوسف ایمان می آورد، از دنیا می رود، بعد از او قابوس به حکومت می رسد که او به یوسف ایمان نمی آورد).
عزیز مردی ادیب، عاقل، مدیر و دوستار آبادانی بود که به باهوشی، عدالت و شجاعت نیز معروف بوده است. وی در حقیقت مرد درجه دوم دولت مصر به شمار می رفت و خزانه دار پادشاه، جانشین و فرمانده سپاه او بود و هر کسی که این پستهای حساس را به عهده می گرفت به او لقب بلند آوازه عزیز می دادند. وقتی یوسف با تعبیر خواب پادشاه، خزانه دار مصر گردید به او نیز لقب عزیز داده شد، چنانکه در قرآن برادران یوسف ، او را عزیز نامیده اند.
«قَالُوا یَا اَیََّهَا العَزیزُ اِنََّ لَهُ اَباً شَیخاً کَبیراً »
«گفتند ای عزیز او پدر پیری دارد »

عزیز مصر در قرآن
در قرآن دو بار نام عزیز مصر به صورت «امرات العزیز» آمده که البته نام اصلی او و نام همسرش صریحاً ذکر نشده است، در حکایت حضرت یوسف درباره عزیز، چند بار سخن به میان آمده که داستان از فروخته شدن حضرت یوسف آغاز می شود و نخستین بار از عزیز مصر با عبارت؛ «الذی اشتراه من مصر» یاد شده است، یعنی کسی که او را یوسف از مصر خرید و به همسرش گفت:
«اَکرِمی مَثوَاهُ عَسَی اَن یَنفَعَنَا اَو نَتَََّخِذَهُ وَلدَاً »
«مقام وی را گرامی دار، شاید برای ما سودمند شد و یا او را به عنوان فرزند انتخاب کنیم »
گویا آنها فرزندی نداشتند و از این جملات برمی آید که او در وجود یوسف وقار و مکانتی احساس کرده و عظمت او را از راه زیرکی دریافته بود، همین احساس، او را به طمع انداخت، به اضافه اینکه حسن و جمال عجیبی در یوسف دیده می شد.

مکر همسر عزیز مصر
...