[ویکی فقه] از شخصیت های نامی دوران صدر اسلام که هم افتخار مصاحبت رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) را داشته و هم تا دوران اموی در قید
حیات بوده است، شخصیتی نامی به نام انس بن مالک است.
نام کامل او انس بن مالک بن نضر بن ضمضم بن زید بن حرام بن جندب بن عامر بن غنم بن عدی بن نجار بن ثعلبة بن عمرو بن خزرج بن حارثة انصاری است که از قبیله خزرجیان مدینه و از طایفه بنی نجار می باشد. در واقع او هم از ناحیه
پدر و هم از ناحیه
مادر منسوب به طایفه بنی نجار است. مادر او ام سلیم دختر ملحان است و در مورد
کنیه او آمده است که کنیه او اباحمزه می باشد که به
اسم عمویش نامیده شده است. کنیه ابا حمزه را رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) به او داده است و علاوه بر آن پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) به او
لقب ذوالاذنین را نیز داده است.
تاریخ تولد او بین مورخین اختلاف است؛ اما با آن چه در ادامه به آن
اشاره می شود، وی متولد سال ده قبل از هجرت معادل ششصد و دوازده میلادی است. او دارای فرزندان و اموال فروان بود و نام یکی از همسرانش
جمیله بود، جمیله کسی بود که بعد از جنگ اسلام و ایران، به عنوان برده جمیله معرفی شد.
خادم رسول الله
وی از جمله
صحابی پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) به شمار می رود. او می گوید: وقتی که رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) به مدینه آمد مادرم (و به قولی شوهر مادرش ابوطلحه) مرا که هشت سال سن داشتم به خدمت آن حضرت برد و گفت: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) ! مردان و زنان انصار هر کدام هدیه ای برای شما آوردند. من پسرم را آورده ام که در خدمت شما باشد. از آن پس من به مدت ده سال به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) خدمت کردم. انس را به همین دلیل
خادم رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) لقب دادند. وی به این
خدمتگزاری افتخار می کرد.
حضور در جنگهای پیامبر
وی در بیشتر جنگ های پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) حضور داشت و حتی برخی همچون الجزری قائلند وی در
جنگ بدر نیز بوده است، البته در منابع تاریخی کسی به غیر از الجزری به آن اشاره نکرده است. به روایت دیگری منقول از انس ، مربوط به غزوات نخستین مسلمانان - که ممکن است دال ّ بر حضور او در آن جنگ ها تلقی شود - باید با کمال
دقت و
احتیاط نگریست ، مانند سخن گفتن او درباره جنگ احد؛ اما با این وصف، او در غزوات حدیبیه، فتح مکه،
حنین و
خیبر حضور داشت و در
رکاب پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) جنگید. البته می توان حضور او را در جنگ بدر این طور توجیه کرد که وی به دلیل سن کم جنگجو نبوده، لیکن همراه با سپاهیان و در خدمت
رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) بوده است. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) برای انس
دعا کرد و لذا او دارای مال و
فرزند فراوان و طول عمر شد و علتش دعای پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در حقش بود.
راوی بزرگ حدیث
...
wikifeqh:
ایران به عنوان برده جمیله معرفی شد. وی از جمله صحابی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به شمار می رود.
او می گوید: وقتی که رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم به مدینه آمد مادرم مرا که هشت سال سن داشتم به خدمت آن حضرت برد و گفت: یا رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم! مردان و زنان انصار هر کدام هدیه ای برای شما آوردند. من پسرم را آورده ام که در خدمت شما باشد. از آن پس من به مدت ده سال به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم خدمت کردم. انس را به همین دلیل خادم رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم لقب دادند. وی به این خدمتگزاری افتخار می کرد.
وی در بیشتر جنگ های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم حضور داشت و حتی برخی همچون الجزری قائلند وی در جنگ بدر نیز بوده است، البته در منابع تاریخی کسی به غیر از الجزری به آن اشاره نکرده است. اما با این وصف او در غزوات حدیبیه، فتح مکه، حنین و خیبر حضور داشت و در رکاب پیامبر جنگید. البته می توان حضور او را در جنگ بدر این طور توجیه کرد که وی به دلیل سن کم جنگجو نبوده، لیکن همراه با سپاهیان و در خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله بوده است. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم برای انس دعا کرد ولذا او دارای مال و فرزند فراوان و طول عمر شد و علتش دعای پیامبر در حقش بود.
او یکی از بزرگترین روات حدیث از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه علیه السلام است و حدود دو هزار و دویست و هشتاد و شش روایت نقل کرده است و بعد از ابوهریره و عبدالله بن عمر در کثرت روایت جایگاه سوم را دارا است. وی به جز از پیامبر از
امام علی علیه السلام، عمر، ابوبکر، عثمان، معاذ بن جبل، ابی طلحه، عباده بن صامت، ام سلیم، ام حرام،
اسید بن حضیر، ابوذر، ابن مسعود و... روایت نقل کرده است. و حدود دویست نفر از او روایت نقل کرده اند.
اشخاصی همچون ابن سیرین، شعبی، مکحول،
قتاده و... در بین عالمان و راویان وی صحیح السند دانسته شده است. وی از جمله راویانی بود که خصوصیات و
شمایل پیامبر را نقل کرده است. درباره خصوصیات فردی او آمده است که مبتلا به بیماری برص بود و هنگام غذاخوردن لقمه های بزرگ می گرفت.
وی در میان مردم بصره دارای جایگاه بالایی بود، چرا که وقتی مردم بصره افتخارات شهرشان را بیان می کردند به حضور انس بن مالک در این شهر می بالیدند.
wikiahlb: بحرین شد. از مواضع انس در دوران خلافت امام علی(ع) گزارشی از
ابن ابی الحدید است که وی را از کسانی که حضرت علی(علیه السّلام) را در جنگ هایش تخطئه کرده است می شمارند. انس جزء شش محدثی است که احادیث شان بیشتر از 1000 حدیث می باشد که ابن حزم شمار حدیث های او را 2286 گزارش کرده است. انس از کسانی بود که علاقه زیادی به جمع آوری ثروت داشت و در مناطقی از بصره خانه هایی داشت. گویند او به سبب دعای پیامبر(ص) صاحب سرمایه، اموال و فرزندان فراوان شده بود.
انس بن مالک بن نضر از بنی نجار، تیره ای از خزرج است. نسب مادرش اُم سُلَیم با نام های احتمالی سهله، رمیله، غمیساء و.. دختر مِلحان بن خالد نیز به بنی نجار می رسد. روایاتی از دعای خیر پیامبر (ص) درباره او در برخی کتاب های روایی آمده است. ام سُلیم راوی حدیث از رسول خدا است. از انس به کنیه ابوحمزه و لقب «خادم الرسول» و «ذوالاذنین» که پیامبر از روی مزاح او را چنین خطاب کرد و نیز انصاری یاد شده است.
انس تنها کسی است که از کودکی به خدمت پیامبر درآمد. در هشت یا 10 سالگی، هنگامی که انصار به پیشگاه پیامبر هدیه و تحفه می آوردند، به خواست مادرش و به جای تحفه به خدمت پیامبر (ص) درآمد و نُه یا 10 سال در خدمت ایشان بود. انس با فن نویسندگی آشنایی داشت ؛ اما از کتابت او در منابع سخنی به میان نیامده است. وی در بسیاری از غزوه ها پیامبر (ص) را همراهی کرد.
شرکت او در نبرد بدر به سبب خردسالی مورد تردید است. به گفته خودش در غزوه بدر همراه پیامبر (ص) بوده و شاید به سبب خردسالی نامش در شمار جنگجویان بدر نیامده است. با توجه به سن او، این گزارش بعید است. به نقل پسرش موسی بن انس، او در غزوه هایی چون احزاب، حدیبیه، خیبر، عمرة القضاء، فتح مکه، حنین، طائف و
تبوک حضور داشته است. نقش آفرینی چشم گیری برای وی در این غزوه ها یاد نشده است.
