ابو علی سینا

رجوع شود به:ابن سینا، حسین بن عبدالله (خرمیثن ۳۷۰ـ همدان ۴۲۸)

[ویکی فقه] ابوعلی سینا از بزرگترین دانشمندان ایرانی است که در پارهای از علوم من جمله؛ طب ، زیست شناسی ، منطق و فلسفه از سرامدان تاریخ علم محسوب میشود.
امروزه و در فضای علمی کنونی، " دانشمند " به کسی گفته می شود که تنها بر یک رشته علمی تسلط کافی داشته باشد و بتواند در رشته خود نوآوری کرده و آن دانش را یک گام به جلو ببرد، اما با مطالعه تاریخ علم به دوره هایی بر می خوریم که در آنها " دانشمند" لقب کسی است که در تمامی علوم زمان خود مهارت داشته و در بیشتر آنها صاحب نظر به حساب آید. و دیده شده که بعضی ازاین دانشمندان توانسته اند چندین شاخه از علوم زمان خود را به شکل قابل اعتنایی ارتقاء داده و در آنها تاثیر شگرفی بگذارند؛ بنابراین ممکن است در بررسی تاریخچه علوم مختلف به نام یک دانشمند برخورد کنیم که در رشد تمامی این علوم موثر بوده است و نام او به عنوان یک نابغه در تاریخ ثبت شده باشد.
معرفی اجمالی
بی تردید "ابوعلی سینا"نامدارترین دانشمند مسلمان و ایرانی است که توانسته است در بیشتر علوم زمانه خود تحول ایجاد کرده و نام خود را در تاریخچه بسیاری از علوم به ثبت برساند. شهرت او محدود به ایران یا حتی عالم اسلام یا محدود به علوم خاصی مانند فلسفه و منطق نیست بلکه شاید بتوان گفت عظمت شخصیت علمی "ابوعلی سینا"در علم طب بیش از مقام علمی او در فلسفه و منطق است، اما ما در این نوشتار "ابوعلی سینا"را به عنوان نماینده یک دوره خاص از تاریخچه منطق مورد بررسی می دهیم. بنابراین بیشتر متمرکز برشرح آراء واحوال منطقی وفلسفی وی هستیم.
زندگی نامه
ابوعلی سینا که نام کامل او "حسین بن عبدالله بن علی بن سینا" و ملقب به " شیخ الرئیس " است، درسال ۳۷۰ هجری قمری در روستایی به نام " افشنه " از توابع شهر " بخارا " به دنیا آمد. در سیر مطالعه زندگی وی، به برکت شرح حالی که خود او برای یکی از شاگرادنش بیان کرده است، اطلاعات کافی و به نسبت زیادی در مورد چگونگی شروع تحصیل و آموزش او در دوران جوانی و نوجوانیش وجود دارد. او به قول خودش تا ده سالگی، قرآن و بسیاری از علوم ادب را آموخته بود و مردم از او در تعجب بودند. وی تا پیش ازآنکه نزد استاد معتبری شاگردی کند، بسیاری از علوم دیگر مانند هندسه و فقه را نیز به طور مختصر یاد گرفته بود.وقتی " ابوعبدالله ناتلی " که به فلسفه دانی مشهور بود، به بخارا آمد، پدرش او را نزد وی گذاشت تا منطق بیاموزد. استاد از نبوغ فراوان شاگرد درحیرت ماند و دانشمند جوان مقدمات منطق و بعضی کتابهای اقلیدس را در محضر "ناتلی"درس گرفت. پس از مدتی ناتلی بخارا را ترک کرد وشاگردش به تنهایی شروع به مطالعه کتابهای علمی و شروح آنها کرد. او در این مدت شب ها و روزها مطالعه می کرد و کتابهای ارسطو و بطلمیوس را به خوبی خواند و تا آنجا پیش رفت که به قول خودش "درهای دانش به رویش گشوده شد». او خودش مراحل بعد تحصیلش را اینگونه توصیف می کند: " سپس به علم طب راغب شدم و کتاب های تصنیف شده در آن فن را خواندم و علم طب از دانش های دشوار نیست پس در کمترین مدت آن را فراگرفتم به نحوی که فاضلان این فن پیش من طب می خواندند. " از این زمان به بعد ابوعلی سینا به عنوان یک طبیب حاذق به علاج بیماران می پرداخت و در این راه شهرت فراوانی پیدا کرد، این شهرت وی باعث شد برای درمان " نوح بن منصور سامانی "حاکم بخارا، که به بیماری صعب العلاجی دچار شده بود به دربار فراخوانده شود و او در ازای درمان حاکم از او درخواست کرد که اجازه داشته باشد از کتابخانه دربار استفاده کند.در اثر مطالعه کتابهای نایاب و گرانقیمتی که در کتابخانه دربار وجود داشت، ابن سینا توانست تسلط خود را در بیشترعلوم کامل کند و این در حالی بود که هنوز هیجده سال بیش نداشت و در ابتدای راه زندگی بود ؛اوضاع بر همین منوال می گذشت تا آنکه پدرش از دنیا رفت و او مجبور شد به جای پدر وارد دستگاه حکومتی شود، دیری نپایید که "نوح بن منصور"نیز درگذشت و پسرش بر جای وی به حکومت رسید، ابن سینا دیگر نتوانست در دستگاه اداری حکومت باقی بماند و عزم سفر کرده و به سمت حکومت خوارزمشاه در گرگانج حرکت کرد.از این به بعد، ابن سینا زندگی بسیار سخت و پر فراز و نشیبی داشت و به جز مدتی در پایان عمرش، دیگرنتوانست آن فراغت لازم را که دانشمندان برای مطالعه و تحقیق بدان نیاز دارند، به دست آورد. او بیشتر عمر خود را در مسافرت های طولانی از شهری به شهر دیگر و از حکومتی به ولایتی دیگر گذراند وحوادث گوناگونی را تجربه کرد، از سرگردانی در کویر و گم شدن در بیابان گرفته، تا سکنی گزیدن در روستایی دور افتاده و رسیدن به وزارت سلطان و زندگی در دربار. او حتی متهم به خیانت در وزارت شد وحبس در زندان حکومت را نیز تجربه کرد. سپس مخفیانه از زندان گریخت و با لباس ناشناس به سمت حکومتی دیگر در اصفهان روانه گشت. جنگ ها و صلح های فراوانی را دید و در گرفتاری های سیاسی و اجتماعی متفاوتی زندگی کرد و در تمام این مدت به برکت شهرتی، که بیشتر در علم طب داشت، امرار معاش و گذران زندگی می کرد.اما "شیخ الرئیس"در تمام این مدت هرگز دست از تلاش و کوشش علمی نکشید و بیشتر کتابهایی که نوشته و شاگردانی که تربیت کرده مربوط به همین دوران است او حتی بعضی از رسائلش را در زندان به رشته تحریر در آورد، ابوعبید جوزجانی ، شاگردش، شرایط کارهای علمی او را در زمان وزارت اینگونه توصیف می کند: "در این ایام هرشب طالبان علم در خانه او گرد می آمدند، و من نزد او کتاب شفا می خواندم و دیگر کتاب قانون را می خواند تدریس هم شب ها صورت می گرفت زیرا شیخ روزها کار وزارت ودیوانی داشت "سرانجام این حکیم دانشمند پس تحمل سختی های فراوان و مجاهدت های علمی بسیار که ثمره آن تا کنون در عالم اسلام نمایان است در سال ۴۲۸ هجری قمری درحالی که ملازم "علاءالدوله" بود و به سمت اصفهان باز می گشت در شهر همدان جان به جان آفرین تسلیم کرد.
آثار و افکار
...

[ویکی فقه] ابوعلی سینا از بزرگترین دانشمندان ایرانی است که در پارهای از علوم من جمله؛ طب ، زیست شناسی ، منطق و فلسفه از سرامدان تاریخ علم محسوب میشود.
امروزه و در فضای علمی کنونی، " دانشمند " به کسی گفته می شود که تنها بر یک رشته علمی تسلط کافی داشته باشد و بتواند در رشته خود نوآوری کرده و آن دانش را یک گام به جلو ببرد، اما با مطالعه تاریخ علم به دوره هایی بر می خوریم که در آنها " دانشمند" لقب کسی است که در تمامی علوم زمان خود مهارت داشته و در بیشتر آنها صاحب نظر به حساب آید. و دیده شده که بعضی ازاین دانشمندان توانسته اند چندین شاخه از علوم زمان خود را به شکل قابل اعتنایی ارتقاء داده و در آنها تاثیر شگرفی بگذارند؛ بنابراین ممکن است در بررسی تاریخچه علوم مختلف به نام یک دانشمند برخورد کنیم که در رشد تمامی این علوم موثر بوده است و نام او به عنوان یک نابغه در تاریخ ثبت شده باشد.
معرفی اجمالی
بی تردید "ابوعلی سینا"نامدارترین دانشمند مسلمان و ایرانی است که توانسته است در بیشتر علوم زمانه خود تحول ایجاد کرده و نام خود را در تاریخچه بسیاری از علوم به ثبت برساند. شهرت او محدود به ایران یا حتی عالم اسلام یا محدود به علوم خاصی مانند فلسفه و منطق نیست بلکه شاید بتوان گفت عظمت شخصیت علمی "ابوعلی سینا"در علم طب بیش از مقام علمی او در فلسفه و منطق است، اما ما در این نوشتار "ابوعلی سینا"را به عنوان نماینده یک دوره خاص از تاریخچه منطق مورد بررسی می دهیم. بنابراین بیشتر متمرکز برشرح آراء واحوال منطقی وفلسفی وی هستیم.
زندگی نامه
ابوعلی سینا که نام کامل او "حسین بن عبدالله بن علی بن سینا" و ملقب به " شیخ الرئیس " است، درسال ۳۷۰ هجری قمری در روستایی به نام " افشنه " از توابع شهر " بخارا " به دنیا آمد. در سیر مطالعه زندگی وی، به برکت شرح حالی که خود او برای یکی از شاگرادنش بیان کرده است، اطلاعات کافی و به نسبت زیادی در مورد چگونگی شروع تحصیل و آموزش او در دوران جوانی و نوجوانیش وجود دارد. او به قول خودش تا ده سالگی، قرآن و بسیاری از علوم ادب را آموخته بود و مردم از او در تعجب بودند.
دیباجی، سید ابراهیم، "ابن سینا به روایت اشکوری واردکانی"، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۶۴، ص۳۵.
...