ارکان اسلام

ارکان اسلام به مجموعه ای از پایه ها و اعمال اسلامی گفته می شود.
توحید: به معنای یگانگی خداوند متعال است.
نبوت: به معنای پیامبری محمد بن عبدالله و دیگر پیامبران الهی است.
معاد: به معنای آن است که روزی همه مکلفان برای بازخواست و حساب در پیشگاه الهی گرد هم می آیند و هر کس به پاداش و کیفر خویش می رسد.
عدل: به معنای آن است که افعال خداوند متعال از سر دادگری و شایستگی است و به هیچ کس ستم نمی کند و هر چیزی را در جای خویش نگه می دارد و با هر موجودی، چنانکه شایسته است رفتار می کند.
امامت: بدین معنا که پس از پیامبر اسلام دوازده امام معصوم منصب خلافت و امامت را بر عهده دارند و آنان منصوب خداوند متعال اند.
شیعیان اعتقاد به ارکان را به دو صورت اصول و فروع دین بیان می کنند. اصول بر مبنای اصول عقیدتی ست و فروع بر مبنای اعمال واجب. اعتقاد به اصول شرط پذیرش دین و مذهب اند اما انجام فروع شرط لازم برای مسلمان بودن نیست. اصول مذهب شیعه (سه اصل اول اصول دین اسلام) به ترتیب از قرار زیرند:
فروع دین نیز به مجموعه ده عمل اسلامی که انجامشان واجب است اطلاق می شود که از قرار زیرند:
اهل سنت ارکان اسلام را در پنج عمل زیر خلاصه می دانند، که انجام آن واجب بر هر مسلمانی است:

[ویکی فقه] ارکان اسلام (قرآن). منظور، اصول اعتقادی است که در قرآن کریم، بر ایمان و اعتقاد به آن ها با واژه «آمن» و مشتقّات آن تأکید شده است.
به فرموده قرآن کریم، ایمان به جهان آخرت از ارکان اساسی آیین اسلام می باشد: «والّذین یؤمنون بما أنزل إلیک وما أنزل من قبلک وبالأخرة هم یوقنون» آنها به آنچه بر تو نازل شده و آنچه پیش از تو (بر پیامبران پیشین نازل گردیده) ایمان می آورند، و به رستاخیز یقین دارند. «إنّ الّذین ءامنوا والّذین هادوا والنّصـری والصّبـین من ءامن باللّه والیوم الأخر ... » کسانی که (به پیامبر اسلام) ایمان آورده اند، و یهود و نصاری و صابئان (پیروان یحیی یا نوح یا ابراهیم ) آنها که ایمان بخدا و روز رستاخیز آورده اند ... . «... ولـکنّ البرّ من ءامن باللّه والیوم الأخر ... » لکه نیکی (و نیکوکار) کسانی هستند که به خدا و روز رستاخیز و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیامبران ایمان آورده اند... . «... ذلک یوعظ به من کان منکم یؤمن باللّه والیوم الأخر ... » این دستوری است که تنها افرادی از شما، که ایمان به خدا و روز قیامت دارند... . «... ولایؤمنون باللّه ولابالیوم الأخر ... • وماذا علیهم لو ءامنوا باللّه والیوم الأخر ... » ... و ایمان به خداوند و روز بازپسین ندارند (چرا که شیطان رفیق و همنشین آنها است) ... . «... فإن تنـزعتم فی شیء فردّوه إلی الله والرّسول إن کنتم تؤمنون باللّه والیوم الأخر ذلک خیر ...» ... و هر گاه در چیزی نزاع کردید آنرا به خدا و پیامبر ارجاع دهید اگر ایمان به خدا و روز رستاخیز دارید، این برای شما بهتر و عاقبت و پایانش نیکوتر است . «...ومن یکفر باللّه وملـئکته وکتبه ورسله والیوم الأخر فقد ضلّ ...»... و کسی که خدا و فرشتگان او و کتابها و پیامبرانش، و روز بازپسین را انکار کند در گمراهی دور و درازی افتاده است . «... والمؤمنون باللّه والیوم الأخر أولـئک سنؤتیهم أجرا عظیما» ... ولی آن دسته از آنها که راسخ در علمند و آنها که ایمان دارند به تمام آنچه بر تو نازل شده و آنچه پیش از تو نازل گردیده ایمان می آورند و آنها که نماز را بر پا می دارند و آنان که زکاه می دهند و آنها که به خدا و روز قیامت ایمان آورده اند به زودی به همه آنان پاداش عظیمی خواهیم داد. «... والّذین لایؤمنون بالأخرة وهم بربّهم یعدلون» ... و از هوی و هوس کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و کسانی که به آخرت ایمان ندارند و برای خدا شریک قائلند پیروی مکن. «إنّما یعمر مسـجد اللّه من ءامن باللّه والیوم الأخر ... • أجعلتم سقایة الحآجّ وعمارة المسجد الحرام کمن ءامن باللّه والیوم الأخر ... » مساجد الهی را تنها کسی آباد می کند که ایمان به خدا و روز قیامت آورده ... •آیا سیراب کردن حجاج و آباد ساختن مسجد الحرام را همانند (عمل) کسی قرار دادید که ایمان به خدا و روز قیامت آورده و در راه او جهاد کرده است... . «قـتلوا الّذین لایؤمنون باللّه ولا بالیوم الأخر ... » با کسانی از اهل کتاب که ایمان به خدا، و نه به روز جزا دارند... . «لایستـذنک الّذین یؤمنون باللّه والیوم الأخر ... » آنها که ایمان بخدا و روز جزا دارند هیچگاه از تو اجازه برای جهاد (در راه خدا) با اموال و جانهایشان نمی گیرند... . «ومن الأعراب من یؤمن باللّه والیوم الأخر ... » گروه (دیگری) از عربهای بادیه نشین ایمان بخدا و روز رستاخیز دارند... . «وإنّ الّذین لایؤمنون بالأخرة عن الصّرط لنـکبون» اما کسانی که به آخرت ایمان ندارند از این صراط منحرفند. «الّذین یقیمون الصّلوة ویؤتون الزّکوة وهم بالأخرة هم یوقنون»همان کسانی که نماز را بر پا می دارند و زکات را ادا می کنند و به آخرت یقین دارند . «الّذین یقیمون الصّلوة ویؤتون الزّکوة وهم بالأخرة هم یوقنون» همانها که نماز را بر پا می دارند، زکات را ادا می کنند، و به آخرت یقین دارند. «... بل الّذین لایؤمنون بالأخرة فی العذاب والضّلـل البعید ... » ... بلکه آنها که به آخرت ایمان نمی آورند در عذاب و گمراهی دوری هستند (و نشانه گمراهی آنها همین انکار شدید آنها است). «لاّتجد قوما یؤمنون باللّه والیوم الأخر یوادّون من حادّ اللّه ورسوله ...» هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز قیامت دارد نمی یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند ... .
ایمان به انبیا
قرآن کریم می فرماید، ایمان به پیامبران، از اصول اوّلیّه اسلام است: «قولوا ءامنّا باللّه وما أنزل إلینا وما أنزل إلی إبرهیم وإسمـعیل وإسحـق ویعقوب والأسباط وما أوتی موسی وعیسی وما أوتی النّبیّون من رّبّهم لانفرّق بین أحد مّنهم ...» بگوئید: ما به خدا ایمان آورده ایم، و به آنچه بر ما نازل شده، و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و پیامبران اسباط بنی اسرائیل نازل گردید (و همچنین) آنچه به موسی و عیسی و پیامبران (دیگر) از طرف پروردگار داده شده است، و ما جدائی در میان آنها قائل نمی شویم... . «... ولـکنّ البرّ من ءامن باللّه والیوم الأخر والملـئکة والکتـب والنّبیّین ... » بلکه نیکی (و نیکوکار) کسانی هستند که به خدا و روز رستاخیز و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیامبران ایمان آورده اند... . «... والمؤمنون کلٌّ ءامن باللّه وملـئکته و کتبه و رسله ... » و همه مؤ منان (نیز)، به خدا و فرشتگان او و کتابها و فرستادگانش، ایمان آورده اند، (و می گویند:) ما در میان هیچ یک از پیامبران او، فرق نمی گذاریم (و به همه ایمان داریم)... . «قل ءامنّا باللّه ومآ أنزل علینا ومآ أنزل علی إبرهیم وإسمـعیل وإسحـق ویعقوب والأسباط ومآ أوتی موسی وعیسی والنّبیّون من رّبّهم لانفرّق بین أحد مّنهم ونحن له مسلمون» بگو: به خدا ایمان آوردیم، و (همچنین) به آنچه بر ما و بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط نازل گردیده، و آنچه به موسی و عیسی و (دیگر) پیامبران، از طرف پروردگارشان داده شده است، ما در میان هیچ یک از آنان فرقی نمی گذاریم، و در برابر (فرمان) او تسلیم هستیم. «... ومن یکفر باللّه وملـئکته وکتبه ورسله والیوم الأخر فقد ضلّ ... » ... و کسی که خدا و فرشتگان او و کتابها و پیامبرانش، و روز بازپسین را انکار کند در گمراهی دور و درازی افتاده است. «والّذین ءامنوا باللّه ورسله ولم یفرّقوا بین أحد مّنهم أولـئک سوف یؤتیهم أجورهم وکان اللّه غفورا رّحیما» (ولی) کسانی که به خدا و رسولان او ایمان آورده و میان احدی از آنها فرق نمی گذارند پاداش آنها را خواهیم داد، خداوند آمرزنده و مهربان است. «والّذین ءامنوا باللّه ورسله أولـئک هم الصّدّیقون ... » کسانی که به خدا و رسولانش ایمان آوردند آنها صدیقین هستند... .
ایمان به خدا
ایمان به خدای یگانه رکن اساسی اسلام می باشد: «ومن النّاس من یقول ءامنّا باللّه وبالیوم الأخر وما هم بمؤمنین» در میان مردم کسانی هستند که می گویند به خدا و روز رستاخیز ایمان آورده ایم در حالی که ایمان ندارند. «إنّ الّذین ءامنوا والّذین هادوا والنّصـری والصّبـین من ءامن باللّه ... » کسانی که (به پیامبر اسلام) ایمان آورده اند، و یهود و نصاری و صابئان (پیروان یحیی یا نوح یا ابراهیم) آنها که ایمان بخدا و روز رستاخیز آورده اند... . «قولوا ءامنّا باللّه وما أنزل إلینا ...» ...بگوئید: ما به خدا ایمان آورده ایم، و به آنچه بر ما نازل شده... . «... ولـکنّ البرّ من ءامن باللّه والیوم الأخر ... » ... بلکه نیکی (و نیکوکار ) کسانی هستند که به خدا و روز رستاخیز و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیامبران ایمان آورده اند... . «... ذلک یوعظ به من کان منکم یؤمن باللّه والیوم الأخر ... » ... این دستوری است که تنها افرادی از شما، که ایمان به خدا و روز قیامت دارند... . «... فمن یکفر بالطّغوت ویؤمن باللّه فقد استمسک بالعروة الوثقی ...» ... بنابراین، کسی که به طاغوت ( بت و شیطان، و هر موجود طغیانگر) کافر شود و به خدا ایمان آورد، به دستگیره محکمی چنگ زده است... . «... والمؤمنون کلٌّ ءامن باللّه و ملـئکته ... » و همه مؤ منان (نیز)، به خدا و فرشتگان او و کتابها و فرستادگانش، ایمان آورده اند... . «قل ءامنّا باللّه ومآ أنزل علینا ... .» بگو: به خدا ایمان آوردیم، و (همچنین) به آنچه بر ما ... نازل گردیده است... . «... فـامنوا باللّه ...» ... پس (اکنون که این جهان، بوته آزمایش پاک و ناپاک است،) به خدا و رسولان او ایمان بیاورید... . «ربّنآ إنّنا سمعنا منادیا ینادی للإیمـن أن ءامنوا بربّکم فـامنّا ...» پروردگارا، ما صدای منادی توحید را شنیدیم، که دعوت می کرد به پروردگار خود ایمان بیاورید و ما ایمان آوردیم... . «والّذین ینفقون أمولهم رئآء النّاس ولایؤمنون باللّه ولابالیوم الأخر ... • وماذا علیهم لو ءامنوا باللّه والیوم الأخر ...» و آنها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می کنند و ایمان به خداوند و روز بازپسین ندارند...• چه می شد اگر به خدا و روز بازپسین ایمان می آوردند ... . «... فإن تنـزعتم فی شیء فردّوه إلی الله والرّسول إن کنتم تؤمنون باللّه ...» ... و هر گاه در چیزی نزاع کردید آنرا به خدا و پیامبر ارجاع دهید اگر ایمان به خدا و روز رستاخیز دارید... . «یـأیّها الّذین ءامنوا ءامنوا باللّه ... » ای کسانی که ایمان آوردهاید، ایمان (واقعی) به خدا و پیامبرش و کتابی که بر او نازل کرده، و کتب (آسمانی) که قبلا فرستاده است بیاورید. «والّذین ءامنوا باللّه ورسله ولم یفرّقوا بین أحد مّنهم أولـئک سوف یؤتیهم أجورهم ... » ... (ولی) کسانی که به خدا و رسولان او ایمان آورده و میان احدی از آنها فرق نمی گذارند پاداش آنها را خواهیم داد... . «... والمؤمنون باللّه والیوم الأخر ... » ولی آن دسته از آنها که راسخ در علمند و آنها که ایمان دارند به تمام آنچه بر تو نازل شده و آنچه پیش از تو نازل گردیده ایمان می آورند ... . «... فـامنوا باللَّه ... »..پس ایمان بیاورید به خدا ... . «واعلموا أنّما غنمتم مّن شیء فأنّ للّه خمسه وللرّسول ولذی القربی والیتـمی والمسـکین وابن السّبیل إن کنتم ءامنتم باللّه ... » و بدانید هر گونه غنیمتی به شما رسد خمس آن برای خدا و برای پیامبر و برای ذی القربی و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه است، اگر شما به خدا ... ایمان آورده اید... . «ما کان للمشرکین أن یعمروا مسـجد الله ... • إنّما یعمر مسـجد الله من ءامن باللّه والیوم الأخر ... • أجعلتم سقایة الحآجّ وعمارة المسجد الحرام کمن ءامن باللّه ... » مشرکان حق ندارند مساجد خدا را آباد کنند...•مساجد الهی را تنها کسی آباد می کند که ایمان به خدا و روز قیامت آورده ... •آیا سیراب کردن حجاج و آباد ساختن مسجد الحرام را همانند (عمل) کسی قرار دادید که ایمان به خدا و روز قیامت آورده ... . «لایستـذنک الّذین یؤمنون باللّه والیوم الأخر أن یجـهدوا ...» آنها که ایمان بخدا و روز جزا دارند هیچگاه از تو اجازه برای جهاد (در راه خدا) با اموال و جانهایشان نمی گیرند... . «وإذا أنزلت سورة أن ءامنوا ... » و هنگامی که سوره ای نازل گردد که ایمان به خدا بیاورید... . «ومن الأعراب من یؤمن باللّه والیوم الأخر ... »گروه (دیگری) از عربهای بادیه نشین ایمان بخدا و روز رستاخیز دارند... . «ویقولون ءامنّا باللّه وبالرّسول ... » آنها می گویند به خدا و پیامبر ایمان داریم ... . «ءامنوا باللّه ورسوله ... • وما لکم لاتؤمنون باللّه ... »به خدا و رسولش ایمان بیاورید ...•چرا (بخدا) ایمان نیاورید... . «والّذین ءامنوا باللّه ورسله أولـئک هم الصّدّیقون ... »کسانی که به خدا و رسولانش ایمان آوردند آنها صدیقین ... نزد پروردگارشان هستند... . «لاّتجد قوما یؤمنون باللّه والیوم الأخر یوادّون من حادّ الله ورسوله ... » هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز قیامت دارد نمی یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند... . «تؤمنون باللّه ورسوله ...» به خدا و رسول او ایمان بیاورید... . «فـامنوا باللّه ورسوله ... » حال که چنین است به خدا و رسول او ... ایمان بیاورید ... .
ایمان به غیب
...